Afrika

AFRIKA

Oso kontinente konpaktua. 30.000 km² ditu.

Ekuatorea Afrika erdialdetik pasatzen da, beraz, eremu klimatikoak nahiko malda simetrikoetan antolatzen dira.

Kolonizazioa oso garrantzitsua izan da bertan. Kolonizazioa mende batez luzatu zen, baina oso motza izan zen Latino Amerikarekin konparatu ezkero. Honen ondorioz, estatuen arteko mugak oso zuzenak eta artifizialak dira. Ezzituzten kontuan hartu bertako ezaugarri kulturalak, naturalak, talde etniko ezberdinak … Herrialde heterogeneo nagusitasuna dago, hau da, lurralde batzuk txikiak dira, beste batzuk ertainak eta beste batzuk handiak

Afrika eskualdeetan banatuta dago, adibidez, iparraldean Magreb-eko eskualdea kokatzen da, erlijioari lotuta dagoena

Politikoki, oso estabilitate gutxiko eskualdea da. Zergatik?Gobernuaren ustelkeria, estatu kolpe ugariak …

Ekonomikoki oso lurralde pobrea da. Errenta maila handia eta bizi maila gogorrak pairatu arren, bertako eskualde batzuetan baliabide natural ugari dituzte.

Ezaugarri fisikoei dagokionez, desberdintasunak nagusi dira. Ekuatore inguruan berdea nagusi. Iparraldean basamortu handi bat dago eta hegoaldean, Kalajari basamortu txikia dago.



Erliebea:2 eremu ezberdin daude:
§ Altitude eskaseko eremuak iparraldean ( bataz besteko altitudea 300)
§ Altitude handiko eremuak hegoaldean ( bataz besteko altitudea 1400)
Erliebearen %95a zokalo zaharra da. Geologikoki oso zaharrak diren harriak. Hegoaldean, goi lautadak dira nagusi. Blokeetan eratutako erliebea da. Altxatuta geratu diren blokeetan mesetak daude. Baxu geratu diren blokeetanharroak edo depresioak daude.
Mendi sedimentario bakarra, Afrika hego hegoaldean dago: drakensberg.


Etiopia inguruan, Rift Valey dago eta bertako plakak hondoratzen ari dira, dortsal atlantiko bat sortuz. Hemendik urte askotara, dirudienez, alde bat ekialdean eta beste bat mendebaldera bananduko da eta Rift Valey toki horretan ozeano bat sortuko da.
Rift Valey inguruan zonalde deprimitu batzuksortu dira, lakuak, errekak … eratuz.

Erliebe plegatuak edo erliebe sedimentarioa: Afrikako eta Europako plakek elkar talka egin eta horren ondorioz materia plegatu eta altxatzeagatik sortutakoa dira.

Klima:

Prezipitazioak ekuatore aldean dira nagusi. Konbergentzia intertropikalak ematen dira bertan.
Ekuatore inguruan tenperatura nahiko epelak dira. Eta Sahara inguruan kontraste ugaridaud; Neguak epelak eta udak oso beroak

Hegoaldean: klima tropikal mota ezberdinak agertzen dira. Tropikal hezea, idorra..

Ekuatoretik geroz eta gehiago urrunduz, sasoiak idortasun maila altuago izango dute.

Iparraldean: basamortuko klima dugu. Tenperatura altuak, prezipitazio eskasak, egun eta gabe arteko kontraste handiak.
Iparralde punta eta kostaldean: klima epeletako eremuak daude,klima mediterranearra. Bertan urte sasoi heze eta idorrak txandakatzen dira.

Klimaren eragina, giza baldintzetan ( populazio banaketa) eta landaretzan ikusi daiteke.
Lurzoruak pobreak dira, gainera ur eskasia nabaritzen da.


Landaredia:

-Klima tropikaleko eremuetan: baso dentso edo eta oihana
-Sabana mota asko daude


Kolonizazioa:
Portugal, Alemania, Belgika eta herrialde asko izanziren Afrika kolonizatu zutenak. XIX. mendean soilik kostaldea kolonizatu zuten, baina XX. mende hasieran jada barrualdea ere kolonizatua izan zuten. XX. mende erdialdean deskolonizazioak hasi ziren.


Populazioa:

Faktore klimatikoak eragin handia izan du populazioan. Ekuatore inguruan pilatzen da populazioaren zati handiena.
o Gehien populatutako eskualdeak:
§ Niloko harana:nekazaritzagatik.
§ Gineako Golkoan: plantazioengatik.
§ Nigeria inguruan: petrolioarengatik.
§ Hego Afrikan: ikatza, diamantea …
§ Etiopia eta Ruanda inguruan: lurralde altuak izan eta bero handirik egiten ez duelako.
1.000.000.000 pertsona bizi direla bertan esaten da, baina estatistika horiek ez dira batere fidagarriak.

Hazkunde demografikoa handia da, jaiokuntza tasa oso handiak direlako....