Economia e sociedade na españa do s XVIII

HISTORIA DE ESPAÑA 

ECONOMÍA E SOCIEDADE

SÉCULO
XIX‐
PRINCIPIOS
DO
XX


INTRODUCIÓN 
A economía e a sociedade española
experimentaron uns cambios moi profundos
no s. XIX, debido ao desenvolvemento
dunha economía capitalista e a formación
dunha sociedade de clases.
Eses cambios foron máis limitados cos dos
páises máis industrializados, como Gran
Bretaña ou Francia. Así, algúnshistoriadores, como Jordi Nadal, falaron do
‘fracaso da revolución industrial en España’.

Fábrica de Barcelona (finais do s. XIX) 

Porén, outros investigadores, como Gabriel
Tortella, resaltan o crecemento económico e
a modernización relativa da economía e da
sociedade española.
Non se desenvolveu a revolución industrial
tal e como se producira en Inglaterra, pero si
houbo un crecementoeconómico importante.
Por outra banda a política económica
proteccionista, segundo algúns
historiadores, freou a modernización ao
restrinxir a competencia.

Carreteiro de toledano, Laurent, 1870 

O CAMBIO AGRARIO: as desamorQzacións 

O paso do Antigo Réxime ao Liberalismo
supuxo tamén a transformación do réxime
xurídico da terra, implantándose a
propiedade privada libre e absoluta.En
España este proceso estivo marcado polas
desamortizacións.
As leis aprobadas polos gobernos liberais
suprimiron os morgados, as terras en ‘mans
mortas’ da Igrexa, os señoríos e as formas
de propiedade colectiva. Todas estas leis
consolidáronse durante o reinado de Isabel
II, aínda que non de forma xeral.
A Lei de Desvinculación dos Patrimonios,
de 1837, suprimiu as terras vinculadas.Os
señores perderon o dereito a impartir xustiza
(señorío xurisdicional) pero convertéronse en
propietarios plenos das terras polas que
cobraban rendas aos campesiños.

O CAMBIO AGRARIO: as desamorQzacións 
As desamortizacións puxeron no mercado terras e
outros bens que no Antigo Réxime non se podían
vender: os do clero, as terras dos Concellos e as
comunais.
Houbo variasdesamortizacións, pero as máis
importantes foron a de Mendizábal (1836),
completada por Espartero en 1841, e a de Madoz
(1855).
A desamortización de Mendizábal afectou aos
bens das ordes relixiosas (clero regular). Os seus
bens foron expropiados e postos a venda en poxa
pública. Tiña como obxectivo, ademais de facer
deses bens unha marcadoría máis, obter recursos
para a pagar a débeda pública,financiar a guerra
contra os carlistas, e ampliar a base social do
liberalismo. Con Espartero no poder, en 1841,
desamortizáronse os bens do clero secular.
Cando os moderados se fixeron co poder frearon
proceso desamortizador, e asinaron co Vaticano
Concordato de 1851, no que a Igrexa aceptou
perda dos bens desamortizados a cambio de que
Estado pagase ao clero e o control da educación
da censura.o
o
a
o
e

O CAMBIO AGRARIO: as desamorQzacións 
A desamortización de Madoz
aprobouse en 1855, no Bienio
Progresista. Foi a chamada
desamortización civil que afectou
principalmente as terras dos concellos
e ás comunais. Ademais de conseguir
recursos para frear a sangría da
débeda pública, tivo como obxectivo
financiar a construción do
ferrocarril.
A desamortización beneficiouaos
compradores de bens desamortizados,
consolidou a propiedade privada e
permitiu un pequeno crecemento da
produción agraria. Pero non potenciou
a modernización da agricultura e
prexudicou gravemente aos
campesiños pobres que non puideron
seguir aproveitando as terras
comunais.

O CAMBIO AGRARIO en Galicia: a permanencia dos foros 

En Galicia a Igrexa tiña case dous terzos dasrendas agrarias. A desamortización supuxo a
súa perda. Pero en Galicia o que se
vendeu foi o dereito a cobrar esas rendas,
pero non cambiou o réxime xurídico da terra.
Os labregos continuaron pagando os foros,
agora aos compradores dese dereito.
O sistema foral, percibido como un atranco
para o desenvolvemento da agricultura
galega, permaneceu inmutable ata principios
do século XX, cando...