Evolución Del Suelo En El Cuaternario De Galicia

David Valiño Martínez

“Evolución del suelo en el Cuaternario de Galicia” Díaz-Fierros Viqueira, F. (1995)

INTRODUCCIÓN
Como un intento de datar os solos que encontramos en Galicia que teñen unha orixe na etapa cuaternaria e de describir os procesos máis importantes que se deron nesta época, o autor do traballo recopila información de diversos estudios para así ter unha idea dos solosgalegos provintes desta época e clasificalos. Para comezar, será útil distinguir entre dous tipos de solos principais: aqueles que se encontran en zonas xeomorfolóxicamente estables coma son terrazas fluviais, rasas e depresións nas que se esperaría encontrar solos de maior antigïdade; e segundo, aquelas zonas máis inestables suxeitas a ciclos de vexetación/deforestación e erosión/formación de solo. Otraballo pioneiro en tratar a edafoxénese no cuaternario en Galicia foi el artigo de HUGUET DEL VILLAR sobre «Los tipos de suelos de Galicia» (1934), no que aparecen por primeira vez perfiles de solos descritos con métodos propios de edafoxénese e polo tanto formulando hipóteses dos factores e procesos que afectan á súa formación e non só atendendo á súa fertilidade. Outros traballos importantesposteriores que contribuíron ao estudio da edafoxénese no cuaternario foron os de BELLOT,F. e VIEITEZ,E. 1945 sobre análises de polen de turbeiras galegas obténdose cronoloxías sobre a súa formación; BUTZER, K. 1967 sobre as terrazas do Miño. No ano 1966, NONN, H . na súa tesis aporta algún dato e hipóteses en relación cós conos torrenciais da zona de Mera e De Groot, R. (1974) no estudio sobre adepresión de Monforte, realiza tamén importantes aportacións sobre a historia dos solos durante o Cuaternario. MACIAS, F. et al. (1981) e VIDALROMANI, J. R. et al. (1979) nun estudio de revisión dos paleoclimas cuaternarios chegan á conclusión da existencia de fases de «intensa edafoxénese» na base do Cuaternario. GUITIÁN OJEA, F. (1982) a partir do estudio sobre «liñas de pedras» e a partir demétodos micromorfolóxicos con MUCHER, H. J. et al. (1972) e có análise de polen de solos con JATO, V. (1974), inaugura a línea de investigación sobre la historia dos solos galegos. A partiren destes traballos comézase a estudar solos en situacións máis inestables coma son os solos coluviais que se comezan a tratar nun traballo fundamental que é o de VAN MOURIK, J. M. (1986). De este xeitodiferenciamos os solos anteriores á última glaciación (Wurm) localizados en zonas máis estables: terrazas, rasas, depresións, que supoñemos que se mantiveron máis ou menos invariables ao largo do tempo; e segundo, os solos desenrolados en zonas de pendente máis inestables e con diferentes ciclos de biostasia-rexistasia que dan orixe a secuencias cronolóxicas.

1

PALEOSOLOS GALEGOS ANTERIORES AO WURM
1.Desenrolados sobre terrazas fluviais No traballo de BUTZER, K. 1967 sobre as terrazas fluviais do Miño, pódense distinguir tres grupos de depósitos según a súa cronoloxía: os que se corresponden ao Cuaternario Antigo, a altitudes de máis de 59 m. sobre o nivel do curso actual do Miño; os do Cuaternario Medio a máis de 29 m. y los recientes a altitudes menores.

Nos niveis que corresponden aosperíodos do Cuaternario medio e antigo mostran cores avermelladas o que indica condicións mediterráneas nestes períodos. Nos niveis inferiores desaparece tal tonalidade e diminúe o seu contido en caolinita o que parece indicar que as condicións ao final do cuaternario antes do período da glaciación Wurm foron máis húmidas que as que o preceden. DE GROOT, R. e o seu estudio en 1974 no val de Lemos,repiten resultados en canto á coloración, mostrándose soamente nos niveis con maior antigüidade. Por outra banda encontráronse tamén horizontes Bt de iluviación de arxila en niveis de certa antigüidade (niveis I a IV na Figura 2) e non nos máis recentes o que nos da a pensar que se deron unhas condicións no último período de acidez moderada e clima contrastado.

2

Por último, CASTELAO, A....