Gallego 2 B

A literatura no primeiro terzo do século XIX
Os primeiros textos tiñan un carácter menos literario e máis propagandístico. Dividíanse 
en: 
● Políticos​
: uns buscaban un apoio popular na loita contra os franceses, e eran mostras 
de literatura de combate. Son exemplos ​
Un labrador que foi sarxento​
 (Anónimo, 
1808) e ​
Proezas de Galicia ​
(Xosé Fernández de Neira, 1810). Outros centrábanse no debate entre absolutistas e liberais, como ​
La tertulia de la Quintana ​
(Manuel 
Acuña e Malvar, 1820) ou​
 Tertulia de Picaños ​
(Anónimo, 1836). 
● Literarios: ​
cabe mencionar os vilancicos da escola catedralicia de Mondoñedo (de 
Antonio María de Castro e Neira) e da escola compostelá de Vicente Turnes e 
Alberto Camino. No xénero poético destacan os sonetos satíricos de Antonio Arias Teixeiro e a ​
Alborada ​
e a ​
Égloga de Belmiro e Benigno​
 de Nicomedes Pastor Díaz 
Corvelle. No apartado dramático, Antonio Bieito Fandiño creou ​
A casamenteira​
 en 
1812. 
 

Os precursores
A primeira mostra da toma de consciencia da cultura propia galega e a celebración dos 
Xogos Florais (A Coruña, 1861). Nestes certames participaban poetas comprometidos coa recuperación literaria do galego. 
Os Xogos deron lugar á publicación en 1862 do ​
Álbum de la caridad​
, que, baixo a 
organización de Antonio de la Iglesia, incluía as obras dos poetas premiados e outras 
moitas da prensa da época.  
Poderiase caracterizar aos precursores según os seus trazos de forma e contido como: 
● Forma: ​
mestura de pezas de corte popular (cantigas, coplas...) con outras máis cultas (sonetos, églogas...). 
● Contido: ​
principalmente trata as ofensas a Galicia e describe a vida popular. 
 
 

Xoán Manuel Pintos​
(1811-1876)
É a figura literaria máis representativa da súa época, pois, ademais de exercer como xuíz e 
fiscal, desenvolveu unha intensa actividade cultural e literaria intimamente comprometida 
coa recuperación do galego. 
A súa obra principal é ​
A gaita gallega ​(1853), na que representa un diálogo, combinando 
prosa e verso, dun gaiteiro galeguista que trata de instruír a un tamborileiro castelán sobre a 
lingua e a realidade galegas. Así, Pintos logra un matiz didáctico (no que presenta un 
método de aprendizaxe para escribir, falar e ler en galego) e un reivindicativo (no que 
defende o uso do galego como lingua digna e de cultura). 
 
Francisco Añón​
(1812-1878)Foi un dos principais paricipantes na revlta provincialista de 1846, tras a cal tivo que fuxir 
de Galicia (estivo en Porugal, Francia, Italia e, finalmente, Madrid).  
Publicou un gran feixe de poesías en diversos periódicos e deixou outras tantas inéditas. 
Algunhas son de temática costumista e recrean as tradicións do país (​
A leiteira, O 
magosto…), ​mais o seu poema máis coñecida probablemente sexa o himno ​
A Galicia​
, 
premiado nos Xogos Florais de 1861, no que fai un canto a galicia como patria da infancia, 
e no que demanda en ton patriótico o seu espertar do sono profundo no que se atopa. 
 

O Rexurdimento
Orixe
O movemento do Rexurdimento culminou, entre finais do século XIX e principios do XX, 
coa labor dos precursores de recuperación da nosa cultura. Considérase marca do inicio deste período a publicación de 1863 de Cantares Gallegos, que demostrou que o galego era 
apto para a expresión artística. As principais causas do movemento foron: 
● Influencia das ideas da Ilustración, ​
da man en Galicia de ilustrados como Padre 
Sarmiento, Padre Feixoo… 
● Repercusión da guerra da Independencia, ​
que motivou a aparición dunha 
conciencia como pobo que precisaba autogoberno. 

●A ideoloxía romántica, ​
na que primaba a exaltación da liberdade e das culturas 
autóctonas. 
● A difusión dos postulados políticos liberais,​
 que propugnaban a necsidade de 
descentralización. 
 

Características xerais
● Carencia dunha tradición literaria culta, ​
pola ignorancia da esplendorosa lírica 
medieval galega, que non foi descuberta ata comezos do século XX. 
●...