Genetica

Páginas: 9 (2090 palabras) Publicado: 26 de noviembre de 2012
CURSO DE CREOLE HAITIANO PARA TRABAJADORES DE LA SALUD DOMINICANOS.
Dr. Arcenio Estévez Medina, M. D., N. D., M. H.

TEMA l. Introducción. Aproximación a la persona. Importancia de los refranes en el creole (Kreyol) haitiano. Algunos refranes populares.
l.a. INTRODUCCIÓN. Historia, origen, razón de ser del creole. Palabras siempre agudas.
l.b. APROXIMACIÓN A LA PERSONA.
¿Kouman ourelé? Cual es su nombre?
¿Kouman ou yé? Como Esta?
¿Kijan ou yé? Como esta?
¿Ki koté ou reté? Donde Vive?
¿Ki koté ou ye? De donde Eres?
¿Konbyin ané ou gin? Cuantos anos tiene?
¿Es ke ou gin mari? Tiene Esposo?
¿Es ke ou gin madam? Tiene Esposa?
¿Konbyin pití ou gin? Tiene hijos o Hijas?
¿Konbyin ti moun yo ou gin? Tiene Hijos o hijas?
¿Konbyin fi? Cuantos hijas? ¿Konbyin gason? Cuantoshijos?
¿Konbyin fre? Cuantas hermanas? ¿konbyin se? Cuantos hermanos?
¿Ki sa ou travay? ¿Ki kalité travay ou fe? Que usted Trabaja?
¿Ki le li e? Que Hora es?
¿Es ke ou kapab bay mouin yon ti dlo? Puede dame un poco de agua?
¿Ki le ou kapab retouné, isit? Cuando puede volver?
Lindí, madí, mekredí, jedí, vandredí, sandí, dimanch.
Jodiá, Hoy
Yé, avant yé.
Demin. Apre demin.

l.c.IMPORTANCIA DE LOS REFRANES. Artesanía del pueblo haitiano. Algunos refranes.
1.- Meziré avan ou koupé
Mide antes de cortar.

2.- Pouason gin konfians nan dlo et se dlo que kouit li.
El pez tiene confianza en el agua y es el agua que cocina.

3.- Ti pouason souiv kouran
El pez pequeño sigue la corriente.

4.- “A” toujou dévan “B”.
La “A” siempre está delante de la “B”.

5.- Aledousman pou pa tonbé.
Ve despacio para que no te caigas.

6-. Sé gro pouason ki manjé ti pouason.
El pez grande se come al pequeño.

7.-Sé ti pouason ki fri vit.
El pez pequeño se fríe pronto.

8.- Mizé fé bourik kouri pasé choual.
La miseria hace que el burro corra más que el caballo.

9.- Piti piti zouazo fé nich li.
Poco a poco el pájaro hace su nido.

DAN YO:

Gran mounyo gin 32 dan yo.
8 dan dévan: 4 anro et 4 anba.
4 dan chin: 2 anro et 2 anba.
20 gro dan: 10 anro et 10 anba.

Ti moun yo gin let dan yo.

TEMA ll. APROXIMACIÓN AL PACIENTE EN CREOLE. Diferentes formas de saludar. Datos generales de la persona. Algunas expresiones médicas de primer contacto.
ll.a. DIFERENTES FORMAS DE SALUDAR.
¡Bon jou, mesié!
¡Bon jou, madam!
¡Bon jou, fi!¡Bon jou ti moun!
¡Bon jou ti moun yo!
¿Bon nouit, grand moun!
¿kouman ou ye, gason?
¿kouman ou yé?
¿Ki jan ou ye?
¡Bon soua!
¡Bon apré midi!
¡Bon nouit!

ll.b. MANERAS DE PREGUNTAR DATOS PERSONALES GENERALES.
¿kouman ou relé?
¿konbyin ané ou gin?
¿ki koté ou reté?
¿Ki koté ou ye?
¿ki sa ou gin? Que tu tiene?
¿ki koté ko fe ou mal? Donde te siente mal?
¿Depí ki lé? Desdecuando?
¿Depí ki lé ouap santí mal? Desde cuando te siente mal?
¿Depí ki lé ou gin sa? Desde cuando tiene eso?
¿Depí ki lé ko fe ou mal? Desde cuando tiene ese mal?
¿Depí ki lé sa fe ou mal? Desde que tiempo tiene ese mal?
¿konbyin tan ou gin avek sa? Cuanto tiempo tiene con esa enfermedad?
¿konbyin tan ou gin avek maladí sa? Cuanto tiene tiene con esa enfermedad?
¿Es ke ou gin doulé? Donde teduele
¿ki koté ou gin doulé? Desde cuando te duele?
¿Konbyin tan ou gin avek la fiev?
¿Es ke ou tousé?
¿Et diarré, ou gin?
¿Es ke ou gin tansion levé?

ll.c. REFRANES.

1.- Ti moun yo kay pé ki mouri san batizé.
Muchachos en casa de curas que mueren sin bautizarse.

2.- Gran nég sé Léta.
El tutumpote es igual que el Estado.

3.-Gran nég antré koté-l vlé.
El tutumpote entra dondequiera.

4.-Chyin ki japé pa módé.
Perro que ladra no muerde.

5.- Chyin ki grangou pa kouché.
Perro con hambre no se acuesta.

6.- Chat pa la, rat bay traka.
El gato no está, las ratas dan problemas.

7.- Sé grès kochon ki kouit kochon.
Es la grasa del puerco la que cocina al puerco.

TEMA lll. REPASANDO LA ANATOMÍA GENERAL. Las partes del cuerpo, revisión general de cada una. Los...
Leer documento completo

Regístrate para leer el documento completo.

Estos documentos también te pueden resultar útiles

  • Genética
  • Genetica
  • Genetica
  • Genetica
  • Genetica
  • La Genetica
  • genetica
  • genetica

Conviértase en miembro formal de Buenas Tareas

INSCRÍBETE - ES GRATIS