Ingenieritza Genetikoa

Ingeniaritza genetikoa
izaki bizidunetan

Ingeniaritza genetikoa organismoen DNA kontrolatzeaz eta haren transferentzia ahalbidetzeaz arduratzen diren tekniken multzoa da. Teknologia honek espezie berriak sortzea, akats genetikoak zuzentzea edota konposatu berriak lortzea ditu helburu gisa, alegia.
Garapena eta fundamentuak
Ingeniaritza genetikoa izaki bizidunetan (ez gizakietan, hori bestegai desberdin bat da eta) alor berritzailea iruditu gaitzake. Dena den, teknika hau neolitikoko periodotik dator, gizakia zenbait animalia etxekotzen hasi zenean. Gainera, duela denbora asko gizakiekanimalia eta landare espezie desberdinak nahasten hasi zirela espezie hobeak lortzeko; zaldiaren eta astoaren arteko nahasketa, adibidez.
Gaur egungo ingeniaritza genetikoaren kontzeptua 1953.urtean hasi zen, murrizketa fenomenoa aurkitu zenean. Aurkikuntza honen arabera, E. Coli bakteria parasitatzen zuten zenbait fago bakteria honen anduietan garatu zitezkeen, baina ez beste batzuetan.Hurrengo urteetan zientzialariek murrizketa entzima mota berriak aurkitu zituzten, 1973an Stanley Cohen eta Herbert Boyer zientzialariek organismo bat haren ADN zatiak bateratuz sortu zuten arte. Ondoren,1997an Dolly ardia klonatu zen, klonatutako lehenengo ugaztuna bilakatuz.
Ingeniaritza genetikoa hainbat teknika bioteknologiko desberdinez osatuta dago. Bi teknika mota dira nagusi. Alde batetik,organismo baten geneak aldatu eta gene berriak bere DNAn sartzeko teknika dago. Genetikoki eraldatutako organismoak lortzen dira horrela, organismo horiek bakterioak, landareak edo animalia izanik.Medikuntzan eta elikagaien industrian, batez ere, aplikatzen dira ingeniaritza genetikoaren aurrerapenak.
Bestaldetik, ingeniaritza genetikoaren bidez zelula hartzaile batean aukeratutako DNAren zatibat txerta daiteke, bektore edo bitarteko moduan plasmido bat erabiliz. Aukeratutako DNA horrek klonatu nahi diren geneak izaten ditu, eta zelula hartzailea prokariotoa zein eukariotoa izan daiteke....