irene

Dos Arquivos do Trasno
Este libro, formado por relatos breves, é unha das xoias máis valiosas da literatura galega. Publicado por
primeira vez en 1926 con só oito contos.
Dieste foi engadíndolle pezas ata cegar as vinte, que compoñen a versión definitiva desta pequena e dedicada
obra mestra.
• Limiar:
A unidade emotiva conséguese no conto pola obsesión do q ten de sobrevir.
O remate ha deter a virtude de facer simultáneas no espírito as imaxes que foron sucesivas.
A presencia do remate debe estar atafagada, pero latexando con forte resonancia en tódolos recunchos do
relato.
O remate é unha imaxe que fai estoupar o conto nas verbas derradeiras, despois de izalo poderosamente.
O conto é unha pelica na que se sente o pulso dunha imaxe contida, é o remuíño que fan arredor dunhalámpada moitas bolboretas, todas mergulladas na mesma luz.
• Obra:
−Sobre da morte de Bieito: Trata sobre o momento en q levan ó Bieito no ataúde para enterralo no
camposanto, un dos que portaba o cadaleito oíu un rebulir dentro, pero por vergoña e por mor a ser acusado de
troleiro, non dixo nada. O rematar o enterro o home decidiu volver ó camposanto para desenterralo, pero
canda xa estaba cosacho nas mans oíu q se achegaba xente, e votou a correr. E así rematou todo, sen saber se
o Bieito ía vivo ou morto.
−De cómo se condenou o Ramires: O Ramires, despois de andar por outras terras ó longo da súa vida, decidiu
ir a súa aldea para morrer. Era herexe, non cría en Deus. Xa cando estaba a piques de morrer o Crego foi
xunto del para confesalo e q fora ben con Deus, pero el negouse,morrendo herexe a pesar de que a súa dona
llo pedira.
−A Volta: A señora Resenda e o señor Resende so pensaban no regreso do seu fillo, Adresiño, o cal marchara
hai moito tempo. Pasado o tempo o señor Resende morreu, o ver q o seu fillo non volvía. A señora Resenda
pasou todo o inverno soa agardando por el. Un dia pola noite escoitou un ruído na casa, ela pensou que era o
Andresiño e baixoucorrendo. Ó dia seguinte os veciños atopárona morta cos ollos ben abertos, e nunca mais
se soubo do asunto.
−A luz en silencio: Trátase dun home o cal recibiu unha casa vella por herdanza, na cal vivía un labrego, e
tivo que ir ata ala para arranxar os papeis. Ese dia pola noite tivo que erguerse para revisar unhas notas que
tiña nunca habitación, ó volver divisou unha sombra no cirio, como sealguén estivese a aguantar del, pero ó
achegarse non viu nada. Meteuse na cama e esqueceu o ocorrido.
−A historia dun xoguete: Nesta historia un home chamado Bastián, mariñeiro de profesión, ocorréuselle a idea
de construír un barco de xoguete, chamado Nosa señora do Carme, para o seu fillo. Fórono probar para ver se
flotaba, pero afundiu. O Bastián marchou e nunca máis se soubo del. Pasado otempo, o fillo pequeño atopou
o barco na praia, alegrouse moito e o colgou na repisa da casa, mirando cara o mar.
1

−O vello Moreno: O vello Moreno era un mariñeiro. Un dia estaba el cuns amigos nunha taberna falando de
mulleres, cando empezou a contar unha historia sobre unha muller casada cun mariñeiro, e cando este estaba
no mar a muller enganábao con outros homes. Pouco a pouco a aldeafoino sabendo, cegando a oídos do
marido. Un dia a muller foi ó peirao cos fillos a esperala volta do seu marido, pero este nunca volveu.
−O vagamundo: En tódalas vilas hai sempre un vagabundo, sempre descalzo e mal vestido, a xente
chamáballe Magallón e ríanse del. De pequeño foi un mal criado, e nunca foi a escola, e sempre quedaba so,
porque os seus amigos de xogos sempre o abandonaban, eel sempre quedaba so no mesmo sitio.Ía detrás das
mozas, mais elas o rexeitaban e ríanse del.
−O vello que quería velo tren: Un vello que vivía ca súa filla mailo marido e co seu neto, empezou a dicirlles
q quería ver o tren antes de ir para o outro mundo, pero ninguén lle facía caso. Un dia o cura enterouse do que
pasaba, e colleu ó vello mailo neto e levounos a ver o tren.
−O neno...