ÉTICA E TEORÍAS ÉTICAS

 1. As teorías éticas

Ética e teorías éticas.
Ética: é a parte da filosofía que reflexiona sobre o que se considera moralmente bo e intenta elaborar racionalmente unha moral universal, válida para todas as culturas.
Teoría ética: cada unha das distintas explicacións racionais sobre o que se considera moralmente bo. O seu conxunto constitúe a historia da Ética.
A Ética pretende buscarexplicacións racionais que sirvan para argumentar o que se considera moralmente bo. Non sempre se deron os mesmos argumentos, nin se cegaron ás mesmas conclusións. A historia da Ética integra as distintas maneiras de razoar sobre cal é a melor maneira de vivir e de comportarse.
A Ética elaborou diversas respostas ou teorías éticas. É necesario coñecelas e estudalas, poruqe nos ofrecen argumentosracionais, sobre o que poder ser o mellor para o ser humano.

Éticas materiais e éticas formais.
As teorías éticas adoitan agruparse en dous grandes grupos:
­ Éticas materiais. A este grupo pertencen todas as explicacións éticas que afirman que existe un fin ou ben supremo que guía o noso comportamento moral, e establecen unha serie de normas ou pautas morais para alcanzalo.
“Materiais” queredecir que teñen pautas e fins. A este gruo pertencen a maioría de teorías ou explicacións éticas. Diferéncianse entre elas en canto a finalidade que establecen como moralmente bo. Resulta difícil determinar cal delas é preferible e válida para todo o mundo.
- Éticas formais. As éticas formais ou do deber afirman que o que debe mover o ser humano a comportarse ben é obrar desinteresadamente, guiadotan só polo que dita a conviencia racional como deber de conduta.
Este modo de entender a ética xurdiu no século XVIII: a proposta innovadora pretendía superar o relativismo ético ao que podían dar lugar as teorías éticas materiais. Pensaba que a razón non podía decir que levaba á felicidade ou apartábate dela, porque cada un pode entendela de forma distinta. Afirman que o único motivo que debeguiar a conduta moral é o cumprimento do deber.

2. Éticas materiais (I)

O bo é o pracer.
Todos queremos gozar, pero inmediatamente aparecen os problemas. Os filósofos tiñeron que poñer algunhas limitacións a esa idea do bo.
Epicuro, un famoso filósofo grego, dixo que o ben non era o pracer sesual sen freo, senón “un pracer guiado pola razón”. Afirmou que é sabio o que sabe obrar ben. Estateoría chámase hedonismo ou epicureísmo.

O bo é o máis útil para o maior número de persoas.
A teoría utilitarismo defende que o bo consiste en “alcanzar a maior felicidade para o maior número de persoas”. Unha acción moral será mellor e máis desexable na medida en que poida beneficiar ou repercutir nun maior número de persoas. Os principias defensores desta teoría son os filósofos inglesesJeremy Bentham e John Stuart Mill. Esta corrente exerceu unha grande influencia na época contemporánea.

O bo é actuar para conseguir a perfección da nosa naturaza.
Un dos principias filósofos gregos, Aristóteles, atopa a felicidade na súa concepción teleolóxica da naturaza, segundo a cal todos os seres teñen unha meta que lles é propia. Actuar ben é actuar conforme á meta ou finalidade que épropia de cada ser. A auténtica felicidade, segundo Aristóteles, consiste en vivir unha vida guiada pola razón e a busca da verdade.

3. Éticas materiais (III)

O bo é seguir a lei natural.
A filosofía cristiá é san Tomé de Aquino, un dos pensadores máis importantes, defende que o bo é seguir o que establece a lei natural, que é a orde imposta por Deus. O criterio do bo non se basea en que fosexustificado pola razón, senón en que fose ordenado por Deus, e a conduta boa é a que nos leva a ese encontro. Esta formulación presenta o problema de que a ética se fai dependente da teoloxía.

O bo é ser libre.
A felicidade tamén pode entenderse como autosuficiencia ou non necesitar nada. Como dixo Epicteto ao formular o seu ideal de virtude: “domínate e aguanta”.
As dúas correntes...