Filosofía medival

FILOSOFÍA MEDIEVAL

Marco histórico e conceptual

Helenismo: Filosofía e cristianismo

Alejandro Magno morre no 323 a.C. e o imperio grego divídese e vai sendo dominado pouco a pouco polos romanos. Coa conquista de Grecia polas lexións romanas no II a.C. a cultura grega sufre un auténtico colapso e o centro de gravidade trasládase a Occidente que sae, por fin, do seu illamento. Aexpansión de Roma, que se fai lentamente e non é obra só dun home xenial, é a súa gloria, pero tamén é causa do seu afundimento: foille imposible manter a unidade dentro dunhas fronteiras demasiado grandes.
Roma soubo conservar a obra dos filósofos gregos e fixo un notable esforzo por asimilala. En principio trunfa a corrente ecléctica e mais tarde un platonismo renovado que asimila as relixiónsorientais. Xunto a este neoplatonismo, e fortemente influído por el o fenómeno mais importante é a aparición dun pensamento filosófico‑ teolóxico‑cristiá. O trunfo da igrexa fai que sexa a interpretación cristiá da filosofía grega o que se transmita como patrimonio case exclusivo da Idade Media.O Cristianismo vai ganando adeptos e valerase da Fª para racionalizar as súas crenzas e defendelas contra ahostilidade dos pagáns e clarificalas fronte ás herexías1.
Nun principio a actitude do cristianismo é bastante negativa, dirán que non hai máis sabedoría que a revelación evanxélica ("palabra de Deus") e esta contradí á filosofía e supera á razón. Nun segundo momento van "utilizar" a filosofía grega dicindo que a toman do Antigo Testamento e que en ela hai algo de verdade aínda que non estea dotodo ben comprendida.
Esta asimilación da filosofía desenvolve a relación entre razón (filosofía) e fe (relixión): a fe é superior á razón, a razón non pode comprender o misterio de Deus [unicamente os alexandrinos Clemente e Oríxenes afirmarán que hai un coñecemento (gnosis) que é superior á fe, pero só se chega a el mediante a fe e con a axuda da filosofía]. En calquera caso debemos aclarar que afilosofía aparece subordinada á fe.
A filosofía patrística2 cristiá tomará moi pouco de Aristóteles (pouco coñecido) e dos escépticos e epicúreos, pero moito dos estoicos e do neoplatonismo. Defende a unidade de Deus (monoteísmo) e a súa bondade, espiritualidade e omnipotencia, un Deus creador do mundo a partir da nada (concepto alleo á filosofía grega). A interpretación da creación faisemediante doutrinas platónicas3. O home tamén estará formado por corpo e alma, un alma inmortal pero que non posúe preexistencia algunha nin se reencarna4. O home é creación directa de Deus (creacionismo) ou a veces explícase por xeración paterna (xeracionismo, traducionismo), e insístese na súa liberdade. Principiarase, por outra banda, unha reflexión acerca da historia que se entenderá comolinealidade, e non circularidade coma nos gregos.

As novas ideas fronte ao mundo grego

Nun principio o cristianismo é simplemente unha relixión, é dicir, unha doutrina da salvación que, a través de certos misterios, fai que os iniciados estean en relación coa transcendencia; ten por obxecto o ámbito do sobrenatural e baséase sobre todo na fe como aceptación ou crenza en determinados dogmas ( afilosofía ten por obxecto o ámbito do natural e supón a razón como un instrumento amplo de coñecemento). Pero ademais de ser unha relixión o cristianismo fai unhas interpretacións e afirmacións acerca da realidade, do ser humano e da historia que constitúen, dalgún xeito, eso que chamamos "Filosofía cristiá". Algunhas destas teses, sobre todo nos primeiros momentos do cristianismo, entraban encontradicción coa cultura e filosofía greco-romanas, que naqueles momentos representaban a cultura e a filosofía por antonomasia. Resumindo:

MONOTEÍSMO.- En oposición ao politeísmo e a un concepto máis abstracto do divino como era a Idea do Ben en Platón ou o primeiro motor inmóbil en Aristóteles.
CREACIONISMO.-Deus crea da nada, que se opón á interpretación grega da eternidade e ao concepto de...