Leyendas en guarani

Kurusu Isabel

Oiko ndaje ñorãirõ guasu aja, Cerro Corápe. Upe peve oguahê peteî kuñakarai hérava Isabel ha imembykuña’i. Hetaiterei oî omanóva upe ñorãirõme, mbovy tekove opyta, umíva apytépe oîIsabel ha imembykuña’i, avei kuimba’e ha kuña iñembyahýi ha ijy’uheijoáva.

Péicha, oîháicha, oñepyrû oipykúi tape oguahê haguãicha Concepción peve, opytáva 50 légua upégui. Pe tapére heta oî ho’ávakane’õgui, oî avei omanóva y’uhéi ha ñembyahýigui. 

Mbyry’ai’eterei umi árape, pe yvy haku, ha’ekuéra katu pynandi oguata, heta ohasa asy. Hetaiterei árama ndaje ndokyveihague upe rupi.Namombyryvéima, oguahêmbotáma hikuái, Isabel ha imembykuña’i ndive oho peteî karai tujami oñemoñe’ê ha oipytyvõva chupekuéra. Peteî ára asajepotáma gotyo Isabel ho’a, oñeñandu vai, hoy’useterei. Pe karaiomoñeno peteî yvyramáta guýpe opytu’umi haguã ha ojerure pe mitãme oho haguã ogueru y isýpe guarã.

Oguahê jeývo pe mitãkuña’i hasê isy rete ypýpe.

Pe tendápe omohenda hikuái peteî kurusu haoñemombe’u upe araite guive oipytyvõha opavave umi ojeroviávape hese.
La leyenda de la yerba mate
peteĩ tuicha selva, omongora mba'e apo kuera guairágua , oiko akue peteĩ karai indive tembireko ha irajy . pemitãkuña imarangatu ha porã.
Peteĩ ára oguahe kokuere peteĩ máva mba'e horýva, ñe'ẽ kuera ojerure akue pe jára óga mba'e hina chupe ome’e chupe neĩ hasa pe pyhare haekuera, oguataiterei ha oi hinakaneo’ogui. Opromete chupe ko’ero osetama jey pepe osero kurahy.  Pe jára óga mba'e oñeĩ akue ha oatende chupe, akaru peteĩ tete pehẽngue má kuera ogaygua . Osero kuarahy,  pe pytagua opyhy akue imba'ekuera opyta momohe iraguata, katu mboyve ohovo mba'e he'i akue pe jára óga hina ha’e peteĩ mondova papyre yvága gua, Ou hagua opremia imarangatukuera.
Omombeu chupe, oikuaa que hae’ekuera imboriahu,ha ogradece chupe, ome’e ha’e tembi’u pe ultimo ryguasu orekova vae’kue, ha tupa oke hagua ha’e, ha que pea ndojapota oimeraẽ máva , solo pete’i orekova koraso guasuva.
Opremia hagua chupe...