5

Lingua, literatura e TIC
Aplicación das TIC aos estudos lingüísticos e literarios

Juan Ramón López Rodríguez

Obxectivos




O que imos aprender:
 ¿Que proveito poden tirar os estudos lingüísticos e literarios das
TIC?
 ¿Que novos eidos de investigación xurden da colaboración entre a
lingüística e a informática?
 ¿Qué é unha biblioteca virtual?
Bibliografía:




2

“Gestión Digital dela Información: de bits a bibliotecas digitales y la web” R. Peña,
R. Baeza-Yates, José V. Rodríguez. Ed. Ra-Ma
El portal educativo del Estado argentino:
http://aportes.educ.ar/lengua/nucleo_teorico/influencia_de_las_tic/
REAL ACADEMIA ESPAÑOLA: Banco de datos (CREA) [en línea]. Corpus de
referencia del español actual. http://www.rae.es
Tecnoloxías da Información e as Comunicacións

As TIC e osestudos lingüísticos e
literarios
Introdución. Lingüística computacional

3

Tecnoloxías da Información e as Comunicacións

TIC e lingüística
Relación con dúas vertentes:






Dominios da lingüística aplicada que utilizan ferramentas
informáticas
Programas informáticos baseados en elementos teóricos e
descritivos da lingüística:

Lingüística computacional: rama da lingüística que se
ocupa destecruce






4

Multidisciplinar. Perspectiva teórica e práctica
Involucrados: lingüistas, informáticos (IA), psicólogos cognitivos,
expertos en lóxica....

Tecnoloxías da Información e as Comunicacións

Lingüística computacional


Finalidade principal: elaboración de modelos computacionais que
reproduzan diferentes aspectos da linguaxe humana: procesamento
da linguaxe natural(http://www.sepln.org/)



¿Como representar e procesar a linguaxe natural usando ordenadores?
 Potencial das computadoras: resolver problemas que utilizan a
linguaxe como fonte principal de datos
 Porén, as formalizacións da lingüística computacional aínda están
moi lonxe de equipararse ás competencias humanas


Procedementos computacionais eficientes non son análogos aos
procesos humanos de uso dalinguaxe



Para un neno: máis complicado aprender a falar que recoñecer as palabras
Para un computador: xeración de voz relativamente simple; recoñecemento
de voz extremadamente complicado


5

Programas de síntese de voz moito mais avanzados que os de recoñecemento

Tecnoloxías da Información e as Comunicacións

Lingüística aplicada


Ramas da lingüística aplicada que utilizan ferramentasinformáticas:
 Lingüística de corpus
 Terminoloxía
TIC
Lingüística
 Lexicografía



Programas informáticos que aproveitan/se basean en conceptos da
teoría lingüística:
 Analizadores básicos
 Correctores e tradutores automáticos
 Programas de síntese e recoñecemento de voz
 Outros programas complexos: buscadores intelixentes, resumo
automático...
 Avances en intelixencia artificial: xeraciónautomatizada de
textos; resposta a preguntas...
Lingüística

6

TIC

Tecnoloxías da Información e as Comunicacións

TIC

Lingüística

As TIC e os estudos lingüísticos e
literarios
Ramas da lingüística aplicada que utilizan ferramentas TIC

7

Tecnoloxías da Información e as Comunicacións

Lingüística de corpus


Definición: análise de mostras de texto por medio do uso intensivo de programas decomputador



Baseada en coleccións extensas de textos naturais (corpora)
Necesidade de “preparar” os textos: anotar e pre-analizar
 Lematización
 Etiquetado (categoría gramatical, rasgos sintácticos)
Procedementos e criterios rigorosos para o deseño, recolección, dimensionamento e
organización dun corpus
Dúas xeracións de corpus:
 Primeira xeración: corpora de un millón de palabras
 Segundaxeración: megacorpora de mais de cen millóns de palabras
Tipos:
 Corpora xerais/preexistentes: de propósito xeral
 Corpora especializados: desenvolvidos para proxectos de investigación particulares
(p.ex. variedades lingüísticas)








8

• Lingüística de corpus
• Lexicografía
• Terminoloxía

Tecnoloxías da Información e as Comunicacións

Corpus: tipos de estudos

• Lingüística de corpus
•...