Agrippa

AGRIPPAREN PANTEOIA

* Hurbiltze historikoa
Agripak, Augustoren suhiak, jainko-jainkosa guztiei dedikatutako tenplua eraiki omen zuen. Baina, hasieran eraikitako hura sute baten ondoriozkiskali omen zen. Geroago, berreraiki zen. Hala ere, gaur egungo Panteoiak ez du zerikusirik Agripak eta bere ondorengoek eraikitakoarekin, inskripzioak besterik badio ere. Gaur egungo Panteoia Adrianorengaraian eraiki zen, II. mendearen lehenengo herenean.
Adriano enperadoreak asko eraiki zuen; oso artezalea zen, artelan handiak enkargatu baitzituen: Villa Adriana, Venusen eta Erromaren tenplua,bere Mausoleoa. Berak enkargatutako eskultura lanak ere ederrenetarikoen artean daude. Arteari dagokionez, behintzat, greziarren zalea zen, greziarrek plastikan lortutako edertasuna asko miresten zueneta bere garaiko artelanetan greziarren eragina nabaria izan zen. Orduan ere, inperio erromatarra bere gorenean zegoen. Zabalkunde handiena lortua zuen eta enperadoreen boterea eta ospea Inperiotikharantzago hedatzen zen. Erroma munduaren erdigunetzat hartzen zuten erromatarrek.
Hala ere, ez dakigu nor den egilea edo arkitektoa; batzuen ustez, Damaskoko Apolodoro izan zitekeen –arkitekto honi zorbaitzaizkio Trajanoren garaiko eraikuntza nagusiak (Trajanoren foroa, termak, merkatuak)–. Baina badakigu Adrianorekin ez zela ongi konpontzen eta Adrianoren agintaldian proiektu ofizialetatikbaztertu zutela.
Jainko-jainkosa guztiei dedikatuta bazegoen ere, artelana enkargu-egilearen ospea zabaltzeko erabiltzen zen, ikusleengan harridura eta mirespena sortu nahian. Goi Inperioan ohi zen bezala,arte inperiala Estatu erromatarraren zerbitzuan jartzen zen.
Azterketa formala
Ohiko materialak, teknikak eta arkitektura elementuak erabiliz, forma berria eta originala lortzen da. Barne espazioabalioesten da.
* Materiala eta teknikak
Mota askotako materialak erabili ziren:
* Hormigoia: murru eta pilare sendoen gorputza osatzeko eta kupula eraikitzeko. Euskarrietan, murruan eta...