Ahaidetasuna Etnologia Antropologia

Ahaidetasuna eta Familia

Familia, Etnologiaren Nozio Giltzar antropologiako eskuliburuak honela defitzen du: “Ezagutzen diren gizarte guztietan, familia da gizartearen oinarrizko zelula etasubjektuaren lehen gizartekoitzaren leku behinena”. Aldi berean Robin Foxek, Kinship and Marriage liburuan esaten du ahaidetasuna oinarrizko jakintza arloa dela antropologiarentzat. Baina zehazki zerideritzogu familia eta ahaidetasuna?

Hasteko, ahaidetasunaz, ideia zabal bat eduki behar dugu. Horretarako, oso egokia da E.E. Evans-Prichardek 1973an idatzitako Parenté et mariage chez les Nuer liburuanemandako adibidea. Bertan azaltzen digu Nuer izeneko Afrikako tribu baten kasua. Nuertar batentzat, odolezko familiarrak (gurasoak eta anai-arrebak) ez dira ahaide, baina bai familia-zabalekopartaide. Hobeto uletzeko, Louis Dumont eta Robert Parkin haien An introduction to two theories of social anthropology : descent groups and marriage alliance” liburuan honela mintzatzen ziren Nuertarreiburuz: “The Nuer have no state, unless is a “state of kindship”; they literaly live in what we would have call anarchy, but it is an “ordered anarchy”.”, hau da, Nuertarrak laguntasun estatu batean bizidira, beraz Nuertarren herri osoa, ahaidetasun-sistema bat izango litzateke. Honek ulertarazten digu, ahaidetasuna ez dela bakarrik biologiaren kontua (DNA) baizik eta baita, Etnologiaren NozioGiltzarrak antropologia liburuak aipatzen duen bezala, subjektuak ematen dion esanahi sinbolikoa ere.

Nuertarren kasuarekin jarraituz, azpimarra dezakegu herri osoa elkar Mar deitzen diotela, alegia,ahaide. Baina zer sentimen sortarazten zaio Nuertar bati Mar baten aurrean aurkitzean? Pritchetek, argi uzten digu: "Mar izatearen sentimendu horrek, ahaideekiko elkartasun-sentimenduak,segurtasun-sentimendua ematen dio nuertar bati, eta familia- eta adiskideen arteko mundu batekoa izateak". Nuertarren kasu hau extrapolatu egin dezakegu, ez bakarrik beste kultura ezberdinetako familietan, baizik...