Anorexia y bulimia

ELIKADURAREKIN OSASUN ARAZOAK
DITUZTEN PERTSONEKIN
TREBEZIAK

AURKIBIDEA

1. JATEKO PORTAERA NAHASMENAK

2. NAHASMEN MOTAK

3. ANOREXIA ETA BULIMIAREN ARTEKO DIFERENTZIAK

4.JATEKO PORTAERAREN TRASTORNOEN TRATAMENDUA

4.1. TRATAMENDUAREN HELBURUAK

4.2. TRATAMENDUAREN PROZESUA

4.3. TRATAMENDU EZBERDINEN AUKERAK

5. BESTE TERAPIAK

5.1.LAGUNTZA ETAAUTOLAGUNTZA TALDEAK

6. LAGUNTZA GEHIAGO

7. AUTOESTIMA LANDU (TREBEZIAK)

8. BESTE TREBEZIEN LANKETA

9. IRITZI PERTSONALA

JATEKO PORTAERA NAHASMENAK
Jateko portaerako nahasmenak/trastornoak (JPT) izenburuan bildu ditu Osasunerako Munduko Erakundearen Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapenak garrantzizko bi trastorno-sindrome: anorexia nerbiosoa eta bulimia nerbiosoa, bai eta gutxiagoespezifikatutako beste zenbait trastorno ere.
Anorexia nerbiosoaren ezaugarriak dira: gorputz-itxuraz gehiegi kezkatuta egotea eta argaltzen gogo asko edukitzea. Nahasmen hori orain dela hamarkada asko identifikatuta dago eta adostasun nabariz deskribatu da.
Bulimia nerbiosoa ugariago gertatzen da anorexia baino; bere ezaugarria hauxe da: askotan eta bakoitzean asko jatea (betekadak egitea),kontrola galdu dela sentitzen delarik.
JPTen jatorrian faktore biologikoak, sozialak eta psikosozialak daude; horien artean garrantzizko lekuan daude: emakume izateko inguruan adoleszenteak dituen gatazkak, eta horiekin batera autonomia pertsonala ezartzeko dituen eragozpenak (trastorno horien prebalentzia biztanleria horretan handiagoa da emakumezkoen artean; baina horrek ez du esan nahi jatekoportaerako trastornoak emakumezkoetan bakarrik gertatzen direnik)

NAHASMEN MOTAK

Anorexia nerbiosoa

Anorexia nerbiosaren ezaugarri handienetako bat gorputzaren itxuraz gehiegi kezkatuta egotea eta argaltzeko gogo gehiegi edukitzea da. Gaixotasun hau duten pertsonek heuren ia denbora osoa janariarekin zerikusia duten gauzekin igarotzen dute. Janariarengan ardura eta pisua irabaztearen kezkadira nahasmenaren abiapuntu nagusienak, arazoari aurre egiteko egonezinarekin.
Ez dute gaixotasuna ulertzen, ezta beraiek horrela daudela ere. Gainera gizenak sentitzen dira nahi eta oso argal egon. Hortik dator hilerokoaren ezegonkortasuna, ondoren menorrea, eta ondoren gizonezkoengan inpotentzia.

Anorexia Nerbiosoa antzinatik ezagutzen den egonezin edo trastorno bat da. Erdi Arotik datozeninformazioetatik ezagutzen dugu Liduina de Shiedam, XIVko santu bat, nor jaungoikoari errezatzen zion jateari uzten zion einean, itsusia bihur zezan bere inguruko gizonezkoek hurrutiratzeko. Baina hori dokumentu bat besterik ez da jakiteko gaixotasun hau aspalditik ezagutzen dugula.
Baina XX. mendean izan zen anorexia nerbiosoa era endokrinoan aztertzen hasi zen lehenengo aldia, 1914an alemaniarpatologo bat. Mediku hau autopsia bat aztertzen zegoen noiz bere pazientearen gorputzean apurketa pituitario bat ikusi zuen.
Baina oraindik ez zegoen argi pituitaria/ sudurmintz gabezia eta anorexia nerbiosoaren arteko diferentzia. Gaitera arlo sikologikoan aztertzen hasi zen lehenengo aldia 30. hamarkadan izan zen. Hortik aurrera alde endokrinotik baino alde sikologikotik ere gehiago aztertzen hasiziren zientzialariek.

Nolakoa da gaixotasun hauen hasiera?

Anorexiaren aztarnak:
1. Adinari eta altuerari dagokion gorputzeko pisu proportzional normal bat edukitzeko ezezkoa, adibidez.
2. Pisus igotzeko edo gizentzeko gehiegizko beldurra, nahiz eta gutxiegizko pisua eduki.
3. Pisuaren, tamainaren, nahiz gorputzaren egituraren perzepzio desegokia.
4. Emakumeengan, hiruhilabetez gutxienez hilerokoaren gabezia.
5. Gehiegizko aulezia.
Bulimiaren aztarnak:
1. Janarizko gehiegizko betekada.
2. Janari betekadetan autocontrol gabezi sentsazioa.
3. Nahita, behin eta berriro botaka egitea, comunera joateko pirulak artesa, dieta zorrotzak edo baraugorriak, baita energiazko virola pisus ez igotzeko ere.
4. Gutxienez asteanbi auditan botaka egitea hiru...