Cadizko Konstituzioa

1.TESTUA. CADIZKO KONSTITUZIOA (1812-03-09)
1.testuaren kokapena:
Aurrean daukagun dokumentua, Cadizko gorteek, Fernando VIIa Frantzian zegoen bitartean, 1812ko Martxoaren 19an Cadizen egindakokonstituzioaren zati bat da, hau da, Espainiar erreinuak Independentzia gerra bizi zuen bitartean, estatu liberalago baten alde egiteko burututako konstituzioaren zati bat. Dokumentu hau 1.mailakodokumentu bat da eta jorratzen den gaiaren arabera, testu hau testu juridiko bat da.
Konstituzio honen helburua, aurretik zegoen erregimen zaharretik irten eta erregimen liberalago bateko gizarteaantolatzea zen, hainbat aldaketa proposatuz.
2. edukiaren laburpena:
Fernando VIIarenaren gatibutasunean, Cadizko gorteek herritarrei jakinarazten die konstituzio baten bidez hainbat aldaketa egingodirela gizartean lehengo gizarte absolutistatik erregimen liberalago baten alde nahiz eta lehengo hainbat balore mantendu. Besteak beste, botere absolutua zatituko da, foruen aurka egingo dute, erlijioaklehen bezala katolikoa izaten jarraituko du eta espainiar denek izango dute adierazpen askatasuna.
3. testuinguru historikoa:
Karlos IVaren erregealdian Espainiak Frantziarekin akordio bat sinatuazuen non Frantziari baimena ematen zitzaion Espainiako lurretatik igarotzeko. Frantzian Napoleon zen jaun eta jabe eta Espainia zeharkatzeaz gain, pixkanaka pixkanaka berau okupatzen hasi zen. Herriakhau onartu ez arren, Napoleonek Karlos IV eta Fernando VIIa bere izenean abdikatzeko konbentzitu zituen Espainiarentzat hori izango zela hoberena adieraziz. Herriak Napoleonek erregea bahitu zuelauste zuen eta egoera horren aurrean altxatu egin zen. Maiatzaren 2ko altxamendua izan zen hau eta honekin batera Independentzia gerra hasi zen. Momentu hartan, Espainian errege Napoleonen anaia, JoseBonaparte zegoen eta lurraldea bi zatitan banatua aurkitzen zen. Alde batetik, afrantzesatuak eta bestetik independentistak.
Gorteetan elkartuz, aurrean dugun konstituzioa idatzi zuten 1812an, ikus...