Gizartea, Kultura Eta Gaixotasun Mentalaren Estigma

Erizaintza Psikiatrikoa 2010-2011
AURKIBIDEA

0. Lanaren helburua …………………………………………………..…..2
1. Sarrera …………………………………………………………………….….2
2. Gaixotasun mentalaren estigmaren aurrekariak....……..4
3. Gaixo mentalei buruzko estigma ………………………..……….8
4. Estigma motak ………………………………………………….…………9
5. Inkesta ………………………………………………………………………12
6. Estigmaren aurka zer egin……………………………….……….15
7. Osasun sistema/langileen zeregina ……………………..……16
8. Gizartearen zeregina …………………………………………………17
9. Ondorioak ………………………………………………………………….20
10. Bibliografia………………………………………………………………..21

1. ERANSKINA………………………………………………………………………23

0. LANAREN HELBURUA
Gure gizarteak duen buruko gaixotasunei buruzko informazioa eta pentsaera aztertzea, buruko gaixotasunek duten estigma ezagutzea eta bere arrazoiabilatzea; eta honen aurka osasun sistemak eta gizarteak zer egin dezakeen aztertzea.

1.SARRERA
Erraza da desberdina den norbait etiketatzea sentitzen duena kontuan hartu gabe. Etiketa negatiboak erabiltzeak zauritu eta lotsarazten du, horri deitzen zaio estigma.
Estigmak diskriminaziora eramaten gaitu. Guztiok (ia) dakigu gaizki dagoela pertsona bat bere kolore, arraza, erlijio etaabarrengatik baztertzea. Hala ere, buruko gaixotasunak dituzten pertsonak nola baztertzen ditugun hain ezaguna ez den gaia da. (1)
Denok dauzkagu gaixotasun mentala sufritzeko aukerak, beste gaixotasunekin gertatzen den bezala. Izan ere, lau pertsonetatik batek bere bizitzan zehar buruko trastorno bar sufritzen du.
Gaur egun, oraindik ere jende askok pentsatzen du gaixotasun mentala pertsonaren ahultasunadela eta sortzen dela, eta ez da onartzen gaixotasun bat dela. Baina zer da benetan gaixotasun mentala?
Gaixotasun mentala defini daiteke jarreraren eta emozioen asaldura kognitibo gisa. Hauen eraginez, oinarrizko prozesu psikologikoak (emozioa, motibazioa, kontzientzia, jarrera, pertzepzioa, ikasketa, lengoaia ) kaltetuta daude eta pertsonaren inguruarekiko egokitzapena zailtzen du. (2)Gizartearen gehiengoak, ez daki benetan zertan datzan gaixotasun mentala, honen ondorioz, sortzen da estigma soziala. Estigma, informazio faltarengatik, gizarteak desberdinak ikusten dituztenei jartzen dien “seinalea” da. Gaur egun, estigmaren gainkarga jasaten duenak; era diskriminatu batean tratatua dena, besteengandik ulertua ez dena edota, ezjakintasuna dela eta, baztertua geratzen dena da. Pertsonaaurretik epaitzen da, bere gaixotasuna benetan ez delako ezagutzen. (3)
Komunikabide, zine, literatura, etab.-ek askotan erakusten digutenaren aurkakoa gertatzen da normalean, hau da, gaixo mental gehienek bizi oso eta normalizatua izan dezaketela. Duela urte batzuk, gaixotasun mentala zituztenak isolaturik bizi ziren. Gaur egun, pentsamendu aldaketa eta tratamenduen aurrerapenei esker, pertsonahauek komunitatean tratatzen dituzte eta gizarteratu daitezke.
Aurrerapenak eman diren arren, gaixo hauen irudi okerra transmititzen jarraitzen da. Estigmatizazioa, gizarteak dituen idei okerrengatik ematen da, pertzepzio orokortuaren eraginez. Hori dela eta, ia beti era inkontziente batean egiten da. (4)
Eguneroko bizitzan, gaixo hauek aurreiritzi eta estereotipoei aurre egiten jarraitu behardute eta honek, beraien osatze- prozesuan atzerapena suposatzen du. Izan ere, pertsona hauek gizartearen baztertzea, marjinatzea eta mespretxuarengatik sentitzen duten sufrimendua, gaixotasun berak eragin dezakeen ondorioak baino larriagoa izan daiteke. (“ Un perturbado ha matado a tiros…”, kirolari buruzko berriak ematerako garaian askotan hitz desegokiak erabiltzen dira “ un ataque de locura enel Bernabeu”).
Zenbait gaixo mentalek ez dute tratamendurik jasotzen. Honen arrazoietako bat errekurtso falta da, eta beste arrazoi garrantzitsua gaixotasun hauek inguratzen duten estigmatizazioa da..
Jendearen gehiengoak pentsatzen duenaren kontra, gaixotasun mentala eta biolentzia lotuta daudela ez du oinarri zientifikorik. Gaixotasun mentala duten pertsonen %3a...