Greinargerð

Greinargerð.
Fylgiskjal með umsókn vegna rannsóknar ,, Áhrif flundru á ferskvatnsfiska í íslenskum ám og vötnum“.

1 Hvað skal rannsaka.

Flundra (Platichthys flesus) var fyrst greind í íslensku ferskvatni í september árið 1999 en hún veiddist í Ölfusárós, síðan þá hefur hún orðið æ algengari. Flundra er flatfiskur af kolaætt og eru heimkynni hennar víða um heim. Flundran hefur náð að koma séreinna best fyrir á suður- og vesturlandi og finnst hún í mörgum ám og vötnum þar. Ætlunin er að rannsaka hvaða langtíma áhrif flundran hefur á ferskvatnfiska í þeim ám og vötnum sem hún hefur komið sér fyrir í.

2 Framkvæmd.

Teknar verða fyrir nokkrar ár og vötn á suður- og vesturlandi og gögnum verður safnað með veiðum á 5 ára tímabili. Veitt verður í net, með stöngum og einnig er ætlunin aðnota rafveiði. Við förum á svæði þar sem flundran hefur ekki sést áður og einnig svæði þar sem flundra hefur veiðst áður. Ætlunin er að veitt verður á svæðunum einu sinni til tvisvar á mánuði á tímabilinu apríl til október og þá verða mælingar gerðar bæði á flundru og silungi/laxi. Einnig verður þeim skilaboðum komið til veiðimanna að skrifa í veiðibækur ef þeir veiða flundrur til að reyna að fáeinhverja heildarmynd á fjölda flundra. Einhver hluti þeirra flundra sem veiðist verður haldið lifandi í þar til gerðum tönkum og er ætlunin að skoða hvers konar fæðu þær kjósi og hvernig þeim reiðir af við mismunandi aðstæður. Ætlunin er einnig að skoða magainnihald flundru og laxfiskana á þessu tímabili, flundrur verða aldursgreindar með lestri kvarna og kyngreindar. Á tímabilinu nóvember tilmars verður einnig haldið til veiða en þá til að kanna hvort flundran þrífist í ferskvatni á veturna og einnig til að kanna hvort hún hefur breytt hrygningarmynstri sínu, en nú þekkist aðeins að hún hrygni í saltvatni. Samstarf verður haft með leigutökum og landeigenda vatnasvæðana um veiði og söfnun gagna en umsjónarmenn rannsóknar verða Andri Árnason og Roberto Montalva. Einnig verður leitað tilveiðimálastofnunnar til að leigja tæki til að stunda rafveiðar, möguleiki er líka á frekari samstarfi við Veiðimálastofnun við rannsóknina því vitað er af áhuga þar á bæ um frekari rannsóknir á þessum nýjasta landnema í íslensku vatnakerfi.

2.1 Ástæða rannsóknar.
Mikilvægt er að rannsaka langtímaáhrif flundru á íslenskt vatnalífríki, því ljóst er að landnám hennar hlýtur að hafa einhver áhrif álaxfiska varðandi fæðuskilyrði í ám og vötnum því hún hlýtur að standa í samkeppni við laxfiska um fæðu. Einnig ef flundran er að nærast á seiðum laxfisk getur það leitt til hnignunar í stofni laxfiska. Rannsókn af þessu tagi er því mikilvæg til að viðhalda íslenskum stofnum og lífríki.

2.2 Hvað er vitað.
Gerðar hafa verið nokkrar rannsóknir á flundrum síðustu ár en þær hafa yfirleitt verið gerðar álitlu svæði til dæmis í Hlíðarvatni en ekki landshlutum. Fæðuval flundrunnar í Hlíðarvatni var mjög fjölbreytt og fundust vatnabobbar, marflær, hornsíli og fiskar í magainnihaldi flundrunnar. Flundran er nú búin að vera í íslenskum ám og vötnum í tíu ár en henni hefur fjölgað til muna síðustu 3-4 ár. Hugsanlegt er að landnám flundru tengist hlýnandi veðurfari og er talið að hún hafi komið fráFæreyjum (Magnús Jóhannsson og Benóný Jónsson, 2007) Vitað er að flundran étur seiði laxfiska en ekki er vitað hvaða langtímaáhrif það hefur á stofn laxfiska. Flundran virðist vera sérstaklega hrifin af blóðormi sem fæðu. Flundran getur lifað í töluvert grófri botngerð og getur grafið sig í sandi allt að 5-6 mm í grófgerð. Flundran virðist einnig vera fullaðlöguð að ferskvatni og þarf ekki saltvatntil að lifa af, kjörhitastig flundru virðist vera 3-4 gráður á en hún getur verið í vatni sem er allt að 8 gráðum við góðan leik, skv.niðurstöðum sem starfsmaður Veiðimálastofnunnar fékk með því að gera einfalda tilraun í bílskúrnum heima hjá sér.

3 Tímaáætlun.
Ætlað er að rannsóknin standi yfir frá apríl 2010 til 1.september 2015. Þá er vinna úrlausna áætluð til áramóta 2015/2016. Stefnt...