Guarani

Páginas: 5 (1138 palabras) Publicado: 2 de agosto de 2015



Colegio Sor Eusebia Palomino
Guaraní
Trabajo Práctico Individual
Mitos del Paraguay
Alumno:
Gustavo Arza
Profesora:
Gladys Chamorro
Grado:
9no “B”
Año:
2015









Índice
1-introduccion
2- Jasy Jatere
3-Karai Pyhare
4-Teju Jagua
5-Mboi Tui
6-Moñai
7-Ao Ao
8-Luison
9-Tau ha Kerana
10-Conclusion
11-Anexo
12-Bibliografia
13-Indicadores




Introducción
Ko mba`apo jajapota mitosParaguay oiva.








Desarrollo
JASY JATERE
Jasy Jatere niko peteî mitã'i oikóva kañyhápe ka'aguy mbytére. Osê asajepyte ogueraha haguã mitã iñakãhatãva ha ndokéiva asaje, oñembosarai haguã hendive ha omongaru yva ha eiretérehe. Oñembosaraipa rire, oñapytî ysypóre mitãme, opytáva iñakãtavy téra iñe'engu. Heta ára rire oî porã jevy pe mitã. Jasy Jatere yvágaicha hesa hovy ha kuarahymimbýicha iñakãrague sa'yju. Michî ramo jepe mborayhu añetégui henyhê; ha ipópe ogueraha ka'a rakã pehengue ome'êva chupe mba'ekuaa. Okañýramo ipokoka oho chugui imba'ekuaa ha opyta oikorei. Oje'e avei hese ogueruha ijapére ka'avo ryakuã, ysapy poty ha guyra ñe'ê: Ejehayhuka haguã Jasy Jaterére emoî va'erã petÿ óga jerere.







KARAI PYHARE

Pombéroje peteî karai karape, hete haguepáva. Pyhareosêva omondýi haĝua ija’e’ŷvape ha oñangareko haĝua ija’e’ŷvape. Oñemoîje chupe tatakuápe: ka’a, petŷ, eíra ha guaripola jajehayhuka haĝua hese.
Ñañemoirú ramo karaí pyharére, ikatúntema ñasê jaguata tape pytû ivaivare, kuñataî porã, ñande kichiha róga rekávo.










Tejú-Jaguá
La versión que corre sobre el mito del Tejú-Jaguá (lagarto, iguana, jaguar, perro), y que pude verificar en el AltoParaná, es que se trata de un monstruo con cuerpo de gigantesco lagarto y cabeza de perro (o de jaguar), de ojos fosforescentes, que habita en las entrañas de las selvas, en los yerbales (y en aguas profundas) y devora a los que caen en su poder. Variante recogida en la zona del Guairá: este mismo monstruo habita en profundas cavernas de las cordilleras y emite durante las noches feroces y aterradoresaullidos. También devora a los que caen en su poder. En la versión de la mitología guaraní de Rosicrán, Teju-jaguá es un enorme lagarto con siete cabezas, muy feo, inofensivo, que despide llamas por los ojos: es considerado el señor de las cavernas y protector de las frutas. Se alimenta de ellas, y de miel de abejas que su hermano Jasy-jateré le trae.







Mbòi Tu`i
del cerro Cavaju, existía unavíbora de tamaño muy grande con una cabeza semejante a la del loro. Se decía que este monstruo se arrastraba por la tierra y también podía volar a baja altura.
Es el temible MBÓI TU’Ĩ segundo hijo de TAU y KERANA.
Vivía entre rocas y peñascos, pero su real dominio se extendía por los grandes esteros.
No obstante su temible presencia, los estudiosos afirman que MBÓI TU’Ĩ es protector de losanimales acuáticos, del rocío, de la humedad y de las flores.
Esta colosal víbora-loro se alimentaba solamente de fruta y del rocío.
Don Ramón Elías, luego de recorrer diversas localidades del interior y estudiar afanosamente las leyendas de nuestra tierra, modeló la estampa del MBÓI TU’Ĩ, que actualmente adorna el Museo Mitológico de Capiatá.
 Ko mymba pochýgui ojekyhyjéva, opa ohasáva Sérro Kavaju aniohendútei pype ipyahẽva
Mbói puku oikóva oporosu’u. Ñande ypykuéra oikuaa porãva mbói guasu oñomíva Cerro Tobatĩ,
ağaite pevénte hese mandu'áva
héra opytáma: MBÓI TU’Ĩ



MOÑAI
Moñái ndaje oikundaha akue ñu ha ka'aguy. Tape oĩva rupi ou ha oho, tape po'íre oguata. Hory pe hesa ha ijurúpe pukavy ipoty. Ha'e karai guasu umi ñúre ha oñangareko yvyty ha guyra kuéra rehe. Ha' eichagua ndaipóri umitendáre.
Are péicha oiko rire oñekyti ha ojehapypa ka'aguy. Ñu oñemyenyhẽ vakágui ha ojejuka guyra ha mymba saite.
Moñái oike itakuápe. Ojehapy Moñái ha upéicha opyta ikusugue "Moñái renda" oje'ehápe.







Ao Ao
Se cuenta que este animal carnívoro devoraba sin compasión alguna a toda persona que anduviera por los bosques; no obstante, ésta podía salvar su vida si lograba subir a la planta de un...
Leer documento completo

Regístrate para leer el documento completo.

Estos documentos también te pueden resultar útiles

  • Guaranies
  • Guaranies
  • Los guaranìes
  • Guaraníes
  • guaranies
  • Los guaraníes
  • el guarani
  • Los guaraníes

Conviértase en miembro formal de Buenas Tareas

INSCRÍBETE - ES GRATIS