Lehen Mundu Gerra

Lehen Mundu Gerra , Gerra Handia esaten dena, 1914ko udatik 1918ko azaro arte izandako gerra handi izan zen, batik bat Europan egina.
32 herrialde borrokatu ziren baina parte hartzaile nagusiakhauek ziren:
 Lehen Mundu Gerrako Aliatuen aldetik: Frantzia, Britainiar Inperioa, Errusiar Inperioa, Estatu Batuak, Italia (1915etik aurrera) eta Serbia.
 Erdialdeko Potentzien aldetik: AlemaniarInperioa, Austria-Hungariako Inperioa,Turkiar Inperioa eta Bulgaria.

Gerraren leherketa

1914ko ekainaren 28an, Sarajevon (Bosniako hiriburuan), Frantzisko Fernando Austria-HungriakoInperioaren oinordekoa erail zuten eta horren ondorioz, Austriak gerra dekleratu zion Serbiari. Errusiak, Serbia babesteko, esku hartu zuen eta Alemaniak (Austriaren aliatuak), guerra deklaratu zienErrusiari eta Frantziari. Britainia Handiak, alemaniarrek Belgika (Britainia Handiaren aliatua) inbaditu zutenez, Alamaniari gerra deklaratu zion.

Gerraren faseak

Gerra luzea izan zen eta 4etapan banatu ahal da:

1.- Mugimenduen gerra (1914)

Alemaniarren estrategia mugimendu azkarretan oinartu zen etsaiak garaitzeko, hau da, Frantzia eta Errusia menderatzeko. Fase hau bi fronteangaratu zen :

- Mendebaldeko frontean Alemaniako armadek azkar-azkar Frantziari eraso zioten eta Parisetik 40 kilometrora heldu ziren. Hala era, Frantziako eta Inglaterrako armadekberranbilatzea lortu zuten eta Alamaniako armada geldiarazi zuten Marneko Guduetan, 1914ko irailaren 6tik 13ra bitartean.

- Ekialdeko frontean alemaniarrek berriz, oso azkar egin zuten aurrera hasierabatean. Tannenbergeko Gudan, 1914ko abuztuaren 23tik irailaren 2ra bitartean, errusiaren armadak ia-ia suntsituta geratu zen, baina errusiarrek erreakzionatu egin zuten eta Austriar Inperioarenatarira heldu ziren.


2.- Lubakietako gerra (1915-1916)

Hemen estrategia aldatu zen. Mugimendu azkarren eta erasoaren ordez, lubakiak egin ziren kilometro askotan zehar eta fronteak...