literatura epica nahuatl

Páginas: 5 (1047 palabras) Publicado: 3 de abril de 2013
Literatura épica náhuatl
- la formación de los soles
1. Moteneua mitoa, ka yu nautlamantli mochiu nemilistli ipan iya makuili edad.
1. Se refería, se decía que así hubo ya antes cuatro vidas, y que ésta era la quinta edad.
2. In yuki matia ueuetke inipan in se tochtli, ipan moman in tlali in iluikatl, iuan yukimatia inikuak omoman tlali in iluikatl oyu nautlamantli onoka in tlakanautlamantlinemilistli, omochiu iniukimatia se sentetl in tonatiu katka, au kitouaya kanextli in kinchichiu inkinyokox inteu kitouaya itech kitlamiaya in Ketsalkoatl chikome eekatl itonal in kinchiu in kinyokox.
2. Como lo sabían los viejos, en el año 1 Conejo se cimentó la tierra y el cielo. Y así lo sabían, que cuando se cimentó la tierra y el cielo, habían existido ya cuatro clases de hombres, cuatroclases de vidas. Sabían igualmente que cada una de ellas había existido en un Sol [una edad]. Y decían que a los primeros hombres su dios los hizo, los forjó de ceniza. Esto lo atribuían a Quetzalcóatl, cuyo signo es Viento, él los hizo, él los inventó.
3. Inik se tonatiu on manka in itsiukkan atl initonal mitoa atonatiu inipan in ye ikuak in mochiu in atoko ak in anenextiuak in tlakamichtiuak.3. El primer Sol [edad] que fue cimentado, su signo fue Agua, se llamó Sol de Agua. En él sucedió que todo se lo llevó el agua. Las gentes se convirtieron en peces.
4. Inik ome tonatiu on manka oselotl in itonalkatka moteneua oselotonatiu, ipan mochiu tlapachiu in iluikatl in tonatiu, inikuak amo otlatokaya kan nepantla tonatiu, mochiua niman tlayouaya in onotlayouak niman Tekualoya. Au ipan ininKinametin nemia konitotiui in ueuetke in uetlapaloliskatka matimouetsiti ipampa in akin uetsin ik sen uetsin.
4. Se cimentó luego el segundo Sol [edad]. Su signo era Tigre. En él sucedió que se oprimió el cielo, el Sol no seguía su camino. Al llegar el Sol al mediodía, luego se hacía de noche y cuando ya se oscurecía, los tigres se comían a las gentes. Y en este Sol vivían los gigantes. Decíanlos viejos que los gigantes así saludaban: “no se caiga usted”, porque quien se caía, se caía para siempre.
5. Inik ei tonatiu on manka Kiauitl in itonal mitoa Kiyautonatiu, ipan in in mochiu inipan tlekiau in onoka ik tlatlake, iuan ipan xaltekiyau konitoua ikuak motepeu in Xaltetl intik itta iuan poposokak in tesontli, iuan iquak momaman in texkali chichichiliutikak.
5. Se cimentó luego eltercer Sol. Su signo era Lluvia. Se decía Sol de Lluvia [de fuego]. Sucedió que durante él llovió fuego, los que en él vivían se quemaron. Y durante él llovió también arena. Y decían que en él llovieron las piedrezuelas que vemos, que hirvió la piedra tezontle y que entonces se enrojecieron los peñascos.
6. Inik 4 tonatiu, ekatl intonal ekatonatiu, ipan in ekatokoak osomatiuak kuautla kintepeuato in onoka tlakaosomatin.
6. Su signo era Viento, se cimentó luego el cuarto Sol. Se decía Sol de Viento. Durante él todo fue llevado por el viento. Todos se volvieron monos. Por los montes se esparcieron, se fueron a vivir los hombres-monos.
7. Inik makuili tonatiu olin in itonal mitoa olintonatiu ipampa molini in otlatoka au in yu konitotiui in ueuetke, ipan inin mochiuas tlalolinismayanalos inik tipoliuiske.
7. El Quinto Sol: Movimiento su signo. Se llama Sol de Movimiento, porque se mueve, sigue su camino. Y como andan diciendo los viejos, en él habrá movimientos de tierra, habrá hambre y así pereceremos. 
8. In ipan in 13 akatl kilmachyeipan in tlakat in axkan onmantiu tonatiu, ye ikuak tlaues ye ikuak tlatuik in axkan onmantiu olin tonatiu. 4 olin in itonal, ik inin tonatiuon mani ipan tlalolinis mayanalos.
8. En el año 13 Caña, se dice que vino a existir, nació el Sol que ahora existe. Entonces fue cuando iluminó, cuando amaneció, el Sol de Movimiento que ahora existe. Movimiento es su signo. Es éste el quinto Sol que se cimentó, en él habrá movimiento de tierra, en él habrá hambres.







Literatura maya
-Popol vuh
Éstos son nuestros nietos, pero...
Leer documento completo

Regístrate para leer el documento completo.

Estos documentos también te pueden resultar útiles

  • ÉPICA NÁHUATL
  • Literatura nahuatl
  • Literatura nahuatl
  • Literatura nahuatl
  • Literatura Nahuatl
  • literatura nahuatl
  • Literatura Nahuatl
  • Literatura Nahuatl

Conviértase en miembro formal de Buenas Tareas

INSCRÍBETE - ES GRATIS