Literatura gallega de posguerra



A LITERATURA DE POSGUERRA
1. CONTEXTO HISTÓRICO
2. CONTEXTO SOCIO-LINGÜÍSTICO
3. A LITERATURA
3.1 A LITERATURA GALEGA DO EXILIO
3.2 POESÍA: 1940-Á ACTUALIDADE
3.3 NARRATIVA: 1940-Á ACTUALIDADE
3.4 TEATRO: 1940-Á ACTUALIDADE
4. BIBLIOGRAFÍA

1. CONTEXTO HISTÓRICO
Despois do fracaso do golpe de estado franquista o día 18 de xullo de 1936 comeza a Guerra Civil española. En Galicia, o golpetriunfou e en menos de dous meses Franco fíxose co poder a causa da pouca resistencia oposta. Aínda que non houbo batalla, en Galicia instaurouse unha situación de terror motivada pola terrible represión contra a poboación. Todas as institucións, partidos políticos, revistas, editoriais ou xornais creados nas décadas de recuperación lingüística anteriores foron perseguidas e pechadas. Iniciativasculturais como o Seminario de Estudos Galegos vense obrigadas a cesar a súa actividade. E, persoas con importancia política ou cultural para o galego foron condenadas á morte, encarceradas ou exiliadas.
Todo isto, xunto á prohibición do uso do galego na escola, na igrexa e na administración, fixo que a nosa lingua sufrise un importante represión. De aquí xurdiu un silencio literario que só se romperíano exilio.
Nos anos 60, comeza un lento proceso de recuperación da sociedade e da lingua galega. Revistas e asociacións a favor do galego aparecen e a aumenta o número de persoas que falan galego sen medo.
Coa restablecemento da democracia tras a morte de Franco, remata a persecución do uso do galego e este pasa a ser recoñecido pola Constitución de 1978 e o Estatuto de Autonomía de Galicia de1981 como o idioma cooficial da nosa comunidade xunto co castelán.
2. CONTEXTO SOCIO-LINGÜÍSTICO
Coa chegada da Guerra Civil o 18 de xullo de 1936 instaurouse un réxime de terror en Galicia. Calcúlase que ao redor de 5 milleiros de persoas foron asasinadas. A todo isto habería que engadir as torturas varias, queimas de bibliotecas e arquivos (como os do Seminario de Estudos Galegos), etc.
Tras avitoria na guerra o novo réxime foise asentando e conseguiu apoios de diferentes sectores como a Igrexa. As transformacións económicas dos anos 60 provocaron unha nova corrente migratoria cara Europa.
O partido galeguista, ata entón clandestino, disolveuse a finais dos anos 40. No ano 1950 nace a editorial Galaxia centrada nun pequeno grupo organizado ao redor da figura de Ramón Piñeiro. Nos anos60, novas xeracións galeguistas fundaron partidos nacionalistas clandestinos (PSG e UPG). O nacionalismo galego protagoniza a maior parte das mobilizacións sociais de esta época.
Todo o labor da normalización lingüística levado a cabo polas Irmandades da Fala sufriu un corte nos primeiros anos da ditadura. O franquismo non lle concedeu ao idioma galego máis valor que o de dialecto. Instituciónscomo a escola, a igrexa e a xustiza ignoraban por completo a existencia do galego. A Real Academia Galega e o Seminario de Estudos Galegos foron tomados polas autoridades franquistas. A produción editorial en galego ata 1950 é practicamente nula.
Serán os exiliados (como Castelao, Seoane ou Rafael Dieste) os que manteñan vivo o proceso de recuperación lingüística desde cidades como Bos Aires oMontevideo. Promoven a publicación de libros, a edición de xornais e revistas, creación de grupos musicais, etc.
Entre tanto, en Galicia comezan a producirse os primeiros síntomas de recuperación coa publicación de Cómaros Verdes en 1947. Tamén aparecen algunhas editoriais que publican libros en galego. No ano 1950 nace en Santiago a editorial Galaxia e en 1951 a revista Grial e a colección Illa nova.No exilio as reaccións levan á Denuncia diante da UNESCO da perseguizón do idioma galego polo Estado Hespañol. A repercusión desta denuncia permitiu por exemplo a creación dunha cátedra de lingua e literatura galega na Universidade de Madrid e, no ano 1963, instaurouse a celebración do Día das Letras Galegas. Desprégase entón unha intensa actividade en galego (teatro, conferencias, edición de...