Vocabulario Poqomchi Diccionario
Vocabulario Poqomchi’
Poqomchi’– Kaxlan Q'orik
Kaxlan Q'orik – Poqomchi’
Guatemala, 2001
SINTITUL-14
3
08/07/2004, 08:29 a.m.
K’ULB’IL YOL TWITZ PAXIL
Academia de Lenguas Mayas de Guatemala -ALMG
Dirección Lingüistica y Cultural -DILINC
Presidente
Trinidad Matías Rafael Jiménez Camposeco
Jefe Administrativo
José Miguel Medrano Rojas
Tesorero
Cruz Velásquez Mendoza
DirectorLinguistico Y Cultural
Aurelio Domingo Hurtado Montejo
© Academia de Lenguas Mayas de Guatemala, ALMG
tP q (2001)
K’ulb’il Yol Twitz Paxil
Academia de Lenguas Mayas de Guatemala
–ALMG–
Direccion Lingüística y Cultural
–DILINC–
Programa de Estudios Lingüísticos
–PEL–
13 Calle 11-52 zona 1, Ciudad de Guatemala
Tel: 2323404 2329342
Telefax: 2500213
Correo Electrónico: almg@terra.com.gt
Impreso enGuatemala
SINTITUL-14
4
08/07/2004, 08:29 a.m.
K’ulb’il Yol Twitz Paxil
Academia de Lenguas Mayas de Guatemala
Poqomchi’ Komonil.
Comunidad Lingüística Poqomchi’
Q’orik Poqomchi’
Vocabulario Poqomchi’
Guatemala, 2001
SINTITUL-14
5
08/07/2004, 08:29 a.m.
JUNTA DIRECTIVA DE LA COMUNIDAD
POQOMCHI'
Presidente:
Vice-presidente:
Secretario:
Tesorero:
Vocal I:
Vocal II:
Vocal III:
JuanAntonio Morán Mus
Irma Yolanda Cáal Có
Eliseo Chá Chá
Dilia Margarita Có Coy
Raxche', Augusto Tul Rax
Elvia Rosa Mó Cáal
Felipe Ixim Jucub'
Programa de Estudio Lingüísticos -PEL
Coordinador
Cecilio Tuyuc Sucuc
Técnico del Proyecto
Gloria Enoe Son Chonay
Elaboración de Glifo
Cecilio Tuyuc Sucuc
Diagramador y Diseño de Portada
Gersom Aaron Mach M.
SINTITUL-14
6
08/07/2004, 08:29 a.m.
PEETQ’ORIK
Re’q’orb’al Poqomchi’, inq’orarik Chi B’aatz’, Tamahun, Kaqkoj eh Munchu,
pan ruyuq’ul i Najt Naah Ye’aab’, (Tactic, Tamahu, San Cristobal y Santa Cruz,
en el departamento de Alta Verapaz), Purul Ha’, pan ruyuq’ul i aj Tz’alamha’(
Purulha, Baja Verapaz). Wilkeeb’wo’ju’jun chi ab’ixb’al kiq’orik pan Poqomchi’
ar Tuhkurub’en Pan Kaqchee’pan ruyuq’ul i Najt Naah, (Parte de Tucuru, y La
Tinta en eldepartemento de Alta Verapaz).
Wilkeeb’wo’ju’jun chi ab’ixb’al kiq’orik pan Poqomchi’ar Belejeeb’Ju’
Yuuq’, Sa Soch pan ruyuq’ul i Chikamam eh Uspantan pan ruyuq’ul i aj K’iche’.
Pan peet chaloq eh koxam, chi riij i kik’uliik taqeh Mu’s aj juntar palaw, re’
taqeh qamaam qati’t xkitz’ihb’aaj wo’ i rub’ehel Kiwii’, kik’achariik kitoxl
kixmak’al. Re’taqeh i k’uluuj cho eh tz’ihb’amaj kuum taqeh i maamati’t neel
kireqarik chi rupaam i huuj kib’ihnaal Kihuuj taqeh Ajawal Kaqkoj, re’Ruhuuj i
Paatb’aal Tu’Aan; reh huuj wilih tz’ihb’amaj chi ruwach i haab’1,565. Jinaj wo’
chik i huuj rutz’ihb’aam i aj tiij Dionisio de Zúñiga, re’rub’ihnaal i huuj wilih re’
Nik’wach je i kitz’ihb’taqeh aj Poqom.Yu’naak chi q’iij, wilkeeb’wo’huuj tz’ihb’amaj chi riij nik’wach i rutijiik i
tz’ihb’eh ilij wach huuj panPoqom, Wilkeeb’wo’huuj reh K’uhtanik pan Tijinb’al
iib’tz’ihb’amaj pan Ki’ib’wach q’orik eh k’ih laj huuj tz’ihb’amaj wii’kik’achariik
kiloq’il eh kiwii’taqeh aj Poqomchi’.
Re’K’ulb’il Yol Twitz Paxil eh re’taqeh i rajkamanoom inkikamaneej ruwach
nik’wach je’noq intihqik wach i Tuus Q’orik Poqomchi’. Re’wilih xkamanjik
ruwach reh ruye’ariik ruloq’il i ruwii’i qaq’orb’al hoj aj Poqomchi’ehre’wo’chi
ma’neel taj insahchik wach je’chi keh taqeh i k’acharik inkib’an yu’naak eh chi
keh taqeh i k’achareel chi qawach johtoq.
Chi rupaam i tahsaal huuj wili tz’ihb’amaj i Tus Q’orik pan Poqochi’eh pan
Kaxlan q’orb’al. Re’huuj wilih na rukamaniik keh taqeh: tuut, jaaw, k’ijolaq,
q’ahxoqaq eh keh wo’taqeh i wilkeeb’pan Tijinb’al, imponik chik wach rutijiik riij
nik’ wach noq wilik i qaq’orb’al Poqomchi’.Je’ wo’ chik re’ huuj wilih na
rukamaniik keh reh tz’irb’al riij, reh chi neel intihqik ruwach i Nim Tus Q’orik eh
chi neel kinab’jik taqeh i najtir q’orb’al ma’kikojarik oon ma’kiq’orarik ta chik
chi ruwach taqeh i q’’ij yu’naak.
SINTITUL-14
7
08/07/2004, 08:29 a.m.
INTRODUCCIÓN
El idioma Poqomchi’es una de los 21 reconocidos por la K’ulb’il Yol Twitz
Paxil, Academia de Lenguas Mayas...
Regístrate para leer el documento completo.