xogar en galego

XOGA EN GALEGO

1

Ficha técnica
Edita:
Federación de Centros Xuvenís
Don Bosco de Galicia
r/ Belvís, 2.
15703. Santiago de Compostela (A Coruña)
Xunta de Galicia
Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar
Secretaría Xeral do Benestar
Dirección Xeral de Xuventude e Solidariedade

Dirección e coordinación da Publicación:
Comisión Galiza da Federación de Centros Xuvenís
Don Boscode Galicia
Xabi Blanco, Eduardo Cea, Toni González, Xulio
C. Iglesias, André Laxe, Antón Laxe, Alberto L.
Mariño, Álvaro Muñoz, Farruco Rodríguez, María
J. Sánchez.

Secretaría técnica da Federación de Centros Xuvenís Don
Bosco de Galicia.

Equipo de redacción:

Revisión lingüística:

Fran Varela e Comisión Galiza

María J. Sánchez

Comisión Galiza da Federación de Centros XuvenísD.
Bosco de Galicia (curso 06/07):

Deseño e maquetación:

Xulio César Iglesias (coordinador).

Debuxos:

Xoán García e Xurxo García, Antón e André Laxe
(C.X. Abeiro, da Coruña).
Anxos Garabana, Farruco Rodríguez, María J. Sánchez e Lito Vila (C.X. Don Bosco, de Compostela).
Xabi Carrajo e Álvaro Muñoz (C.X. Ateibo, de
Lugo).
Toni González e Xulio César Iglesias (C.X. Amencer, deOurense).
Xabi Blanco, Felipe Domínguez, Alberto L. Mariño, Mario López, Saúl Lorenzo, Juan M. Martínez,
Xan Carlos Montenegro, Antonio Sampil, Juan
Soutullo, Alberto Vázquez (C.X. Abertal, de Vigo).
Francesca e Tatiana Carbonell, Eduardo Cea, Cristina Fernández e Silvia del Riego ( C.X. Xentenova,
de Vigo).
Deseño e maquetación das carpetas editadas de
Xoga en Galego: Roberto F. Cartón.

2Fran Iglesias
Álvaro Muñoz

Imprime:
Noroeste Gráfico Impresor S.L.
Avenida Santa Lucía, 64
15893. Santiago de Compostela (A Coruña)

Depósito Legal:

 Os xogos populares galegos 

Anticopyright

Queda permitida a reprodución total ou parcial
desta publicación, que pode e debe ser reproducida,
almacenada ou transferida de calquera xeito ou por
calquera medio, xa sexagráfico ou audiovisual, eléctrico, óptico, sólido, líquido ou gasoso, de gravación,
fotocopia, microfilmación, pirogravado, repuxado,
serigrafado ou manuscrito, sen permiso previo nin
posterior do editor. Por suposto, tamén podedes
citala en revistas, libros, xornais, diarios, apuntamentos, foros na Rede, conversas coas amizades...
Só vos pedimos que indiquedes a procedencia.
Insistimos:aconséllase e preténdese a súa máxima
difusión e sobre todo, a práctica apaixonada destes e
otros xogos populares. Por un lecer san, divertido e
galego.

Dedicatoria

Á rapazada e mocidade que xogando xuntos fan país.
A todos e todas os que xogamos,
e moi especialmente aos nenos, nenas, mozos e mozas;
que a aventura do xogo nos leve a seguir descubrindo as nosas raíces.
A ti, rapaz ou rapaza, mozoou moza, dinamizador ou dinamizadora;
para que, a través do xogo compartido, amemos a cultura e a lingua de noso.
Aos que gozamos no xogo; que o sigamos facendo na nosa lingua.
E grazas a ti que xa xogas en galego; que sempre poidas facelo así.

3

Índice
Presentación
Xoga en Galego
Os xogos populares galegos
Cartafol de ideas

Xogos
As fichas dos nosos xogos
As Esquinas
O BoteA Soga-tira
As Tabas
Un, Dous, Tres, Plan
A Porca
As Carrilanas
A Buxaina
A Chave
A Comba
A Panda
A Pita Cega
A Ra
As Chapas
As Chelas (1)

7
9
10
12

17
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
42
44
46
48

As Chelas (2)
As Leiriñas
O Aro
O Brilé
O Conxelado
O Gato e o Rato
O Gua
O Pano
O Piollo
O Truco
Ovo, Pico, Araña
Sangue
A Billarda

Anexos50
52
54
56
58
60
62
64
66
68
70
72
74

77

Utiliza este material
79
Sortes
80
Adhesivos para xogar e colorear 83

Carné
Carteis
Bibliografía

93
95
104

5

PRESENTACIÓN
Presentamos o resultado do que é unha liña de
traballo permanente da Federación de Centros Xuvenís Don Bosco de Galicia: recuperar, promocionar,
potenciar… a cultura galega nas súas...