1839Ko Urriaren 25Eko Legea

1839KO URRIAREN 25EKO LEGEA

Irakurri dudan testua lehen mailako iturri historikoa da eta testu jurisiko bat da, bere izenburua ondo dionez, lege bat da. Lege hau Gorteek idatzia da, MªKristinarekin batera, beraz egilea kolektiboa da. Lege bat denez, hartzaile publikoa izango du, herritarrentzako idatzia baita. Testu honen helburu nagusia euskal foruak indargabetzea zen, euskal foruekinbukatzeko prozesu baten parte izan zen. Kokapen historikoari dagokionez, Mª Kristinaren erregeordetzan kokatuta dago, Euskal Herrian erregimen forala zegoen, beraz Espartero aldaketak egiten hasi zen.Lehenengo Guda Karlistan zegoen Espainia, garai hartan konstituzio bat zegoen ezarrita, 1837ko konstituzioa zahazki.

Jarraian testu hau aztertuko dut. Ikusten da testu hau artikuluetan idatzitadagola. Testuaren hasiera adierazten digu konstituzio bat ezarrita zegoela, 1837ko konstituzio progresista hain zuzen ere.

1. Artikulua dio euskal probintzietako eta Nafarroako foruak berrestendirela, hots onartzen direla, baina konstituzioa errespetatuz gero. Argi dago hau ezinezkoa dela, 1837ko konstituzioa zentralismoa lortu nahi zuen eta.

2. Artikuluak adierazten duderrigorrizkoa dela foruen aldaketa, hauek konstituzioarekin bat egiteko. Aldaketa hauek gobernuak egin behar du eta Gorteei aurkeztu behar dira.

Mª Kristinak sinatu zuen lege hau, bere alaba Isabel II.arenizenean, 1839ko urriaren 25ean.

Testu hau hobeto ulertzeko ezinbestekoa da bere aurerakariak eta ondorioak azaltzea. Azpimarratu behar dut 1. Guda Karlista oso garrantzitsua izan zela.Fernando VII.a gaixotu zenean arazo dinastiko bat sortu zen, Fernando VII.ak alaba bat baitzuen, hala ere trunua ez zuen bere anaia Karlos Mª Isidrori eman nahi. Horretarako lege salikoaren kontra berrespenPragmatikoa egin zuen. Bi bando sortu ziren, alde batetik karlistak (Karlos Mª Isidroren aldekoak, absolutismoa defendatzen zuten) eta beste aldetik isabeldarrak (Mª Kristina eta Isabel II.aren...