1839Ko urriak 25eko legearen testu iruzkina

1. Sailkapena

Izaera: Juridikoa.

Jatorria: Lehenengo mailako iturri historikoa, ematen duen informazioa zuzena eta gertaeren garaian idatzitakoa.

Testuaren hartzailea: Publikoa.

Egilea:Kolektiboa, Gorteak.

Testuaren helburua: Euskal lurretako foruen modifikazioak.

Testuaren kokapena denbora eta espazioan: I. gerra karlista amaitu eta gutxira ateratako legea, 1839ko urriak25ean.

2. Testuaren azterketa

Lehen gerra karlista amaitu berria da, Isabelinoen alderdiko Espartero eta Karlisten alderdiko Marotoren Bergarako besarkadarekin eta testu honen gai nagusia Euskallurretako foruak dira.

Testuaren ideia nagusiak:

*Monarkiaren osotasun konstituzionala arriskuan jartzen ez duten bitartean, foruen onarpena.

*Foruen egokitzea konstituziora.

Gorteak Madrilenelkartu, Foruen gaia aztertu eta 1839ko urriak 25eko lege hau atera zuen, Maria Kristina erregeordeak sinatua.Honako bi artikulu hauek biltzen ditu:

*artikulua: Foruen baieztapena Nafarroan etaEuskal probintzietan, beti ere, Espainiako monarkiaren batasun konstituzionala arriskuan jartzen ez badu. Autoren batzuk, hemen aukera ona ikusten dute foruak deuseztatzeko.

*Aurreko artikuluakontutan izanik, Gorteek ahalmena izango dute foruak aztertzeko eta konstituzioen arabera hauek aldatu edo ezabatzeko.

3. Iruzkina

Fernando VII.aren erregealdiko azken urteetan, absolutistek etaliberal moderatuek osatzen zuten gobernua, eta honek absolutista sutsu eta liberal aurrerakoien arteko ezberdintasunak areagotu zituen. Egoera honetan, erregearen anaia zen Carlos Maria Isidrokerregetzaren ondorengotza hartzea posible ikusten du . Baina 1830ean, Fernando VII.a Maria Kristina Borboikoarekin ezkontzen da eta Isabel izeneko alaba izaten dute. Hau dela eta, santzio pragmatikoa izenekolegea ateratzen du. Lege honek, lege salikoa indargabetzen zuen eta aurrerantzean emakumeek erreinatu zezaketen.

Fernando VII.a hil eta berehala, Gorteek Isabel izendatzen dute Espainiako erregina...