De consideratione ad eugenium papam
DE CONSIDERATIONE AD EUGENIUM PAPAM
TRATADO DE LA CONSIDERACIÓN
San Bernardo
PREFATIO / PROLOGO
§ 1
Subit animum dictare aliquid, quod te, Papa beatissime Eugeni, vel aedificet, vel delectet; vel consoletur. Sed nescio quomodo vult et non vult exire laeta quidem, sed lenta oratio, dum certatim illi contrariaimperare contendunt maiestas atque amor. Nempe urget ille, inhibet illa.
Irrumpe en mi interior, beatísimo papa Eugenio, un deseo incontenible de dictar algo que te edifique, te agrade y te consuele. Pero vacilo entre hacerlo o no, pues dudo que pueda salir de mí una exhortación que debería ser libre y al mismo tiempo moderada; ya que me hallo como envuelto en una lucha entre dos fuerzascontrarias, impulsado por mi amor y frenado por tu majestad. Mientras ésta me inhibe, el amor me apremia.
§ 2
Sed intervenit tua dignatio, qua hoc ipsum non salem praecipis, sed petis, cum praecipere magis te deceat. Maiestate igitur tam dignanter cedente, quidni cedat pudor? Quid enim si cathedram ascendisti? Nec si ambules super pennas ventorum subduceris affectui. Amor dominumnescit, agnoscit filium et in infulis. Per se satis subiectus est, obsequitur sponte, gratis obtempera, libere reveretur. Non sic aliqui, non sic; sed aut timore ad ista impelluntur; aut cupiditate. Hi sunt qui in facie benedicunt, mala autem in cor ibus eorum; blandiuntur coram, in necessitate deficiunt. At caritas numquam excidit.
Pero entra en lid tu condescendencia y no me lomandas sencillamente, sino que te rebajas a pedírmelo, cuando te correspondía ordenármelo. ¿Cómo podrán resistirse más mis temores, si tu propia majestad es tan deferente conmigo? No me mediatiza que hayas sido elevado a la cátedra pontificia. El amor desconoce lo que es el señorío y reconoce al hijo aun bajo la tiara. Es sumiso por naturaleza, obedece espontáneamente, accede desinteresadamente,desiste generosamente. Aunque no todos son así, no todos; porque muchos se deban llevar de la codicia o del temor. Esos son los móviles de quienes en apariencia te alaban; sin embargo, en su corazón anida la maldad. Te adulan con sus reverencias y luego te abandonarían en la desgracia. En cambio, el amor nunca desaparecerá.
§ 3
Ego ut verum fatear, matris sum liberatus officio, sed nondepraedatus affectu. Olim mihi invisceratus es: non mihi e medullis tam facile abstraheris. Ascende in caelos, descende in abyssos: non recedes a me, sequar te quocumque ieris. Amavi pauperem spiritu, amabo pauperum et divitum patrem. Non enim, si bene te novi, quia pater pauperum factus, ideo non pauper spiritu es. In te hanc mutationem factam esse confido, non de te, nec priori statui tuo successisse promotionem, sed accessisse. Monebo te proinde, non ut magister, sed ut mater: plane ut amans. Amens magis videar, sed ei qui non amat, ei qui vim non sentit amoris.
Yo, a decir verdad, me encuentro liberado de mis servicios maternales contigo, pero no me han arrancado el afecto de madre. Hace mucho que te llevo en las entrañas y no es tan fácil queme arranquen un amor tan íntimo. Ya puedes subir a los cielos o bajar a los abismos, que no acertarás a separarte de mí; te seguiré a donde vayas. Amé al que era pobre en su espíritu; amaré al que ahora es padre de pobres y ricos. Llegué a conocerte bien y sé que no has dejado de ser pobre en el espíritu, aunque te hayan hecho el padre de los pobres. Confío que se haya realizado en ti ese cambio,pero no a tu costa; tu promoción no ha conseguido cambiar tu condición anterior, sino solamente sobreañadirse a ella. Te amonestaré, pues, no como un maestro, sino como una madre. Tal como le corresponde al que ama. Quizá parezca más bien una locura, pero lo será para el que no ama ni siente la fuerza del amor.
LIBER PRIMUS / LIBRO PRIMERO
...
Regístrate para leer el documento completo.