Esayo

Páginas: 17 (4076 palabras) Publicado: 26 de febrero de 2013
Instituto de Educación Superior

ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI
Oñemboajéva Léi 2574rupi, hekosâ’ŷ ha iñaranduorekóva

MBO’EKUAAHÁRA GUARANI ÑE’ÊTE HA REKOPE
Regional Raúl Arsenio Oviedo
Tembiaporâpave

“Mbya Guarani Y’akareta pegua”

Raúl Arsenio Oviedo- Paraguay

Diciembre 2008

KUATIA MONEIHA

AGUYJE

Che aguyje tuichavéva ame’ê Ñandejárape ha Tupâsŷme ome’êre chévekatupyry ha
tesâi amoĝuahe haĝua hu’âme ko tembiapo.
Che mbo’ehárakuérape ha che angirû kuérape aguyje tuichavéva.

Moñepyrû

I – Ma’êrâpa (Justificación)
Mbya Guarani ha’e peteî parcialidad indígena pegua avei isarambíva opárupi ñane
retâ Paraguái tuichakuejaveve. Upéicha avei maymáva ohechakuaa Mbya Guarani
hetave oîha tavaguasu Ka’aguasu ryepýpe ikatu avei ja’e Mbya Guarani hekoveambueha umi ñandeypykue ha’éva ambue parcialidapeguágui. Iporâ avei jaikuaa
Mbya Guarani oguerekoha itava’i Y’AKARETAPE ( ZAYAS KUE) oîva Distrito Raúl
Arsenio Oviedo-pe, Ka’aguasu ryepýpe avei.
Mbya Guarani niko ymave rupi heko ambueveva’ekue ko’aĝaguágui. Ojapóma hikuái
heta mba’e ymave ndojapóiva’ekue, iñambue hikuái ikarúpe, iñemondépe,
iñarandukuépe, hembiapópe, ha oîma avei ijapytepekuéraheta iñar andúva ha’éva
hína, mbo’ehára, pohanohára ha mba’e, upéicha avei oîma ijapytepekuéra oipurúva
syrykôitimbo (moto) ha avei mba’yruguata (camión).
Upévare iporâ jaikuaami Mbya Guaranikuéra rekove oîva tava’i Y’akaretapegua
(Zayas Kue). Che avei aiko ijapytepekuéra ha’e rupi mbo’ehára mbo’ehao
upepeguápe upéva rupi che avei aikuaa ha ahecha heta mba’e hekovekuéra
rehegua tembiaporapykuéri aikohápe katu aikuaa ha ahendu ve heta mba’e porâ
ñande ypykuéra Mbya Guarani rehegua oîva upe tava’ípe aĝuahe rupi hendapekuéra
roñomongeta ha upéicha omombe’u chéve yma ha ko’aĝagua mba’éichapa
hekovekuéra, âva omombe’u chéve ñe’ê guaranietépe ndoipurúi rupi hikuái ambue
ñe’ê, térâ avei ja’e oipuruha hikuái ñe’ê jopara.

1

Mbo’ekuaahararâ Blás Ariel Gómez Britos niko ojapo kotembiapo ikatu
haĝuáicha omohu’â mbo’esyry mbo’ekuahararâ rehegua ATENEO DE LENGUA Y
CULTURA GUARANI. Reconocida por Ley Nº 2574, con autonomía y rango
universitario-pe.
Añeha’âmbaite ajapo ko tembiapo Mbya Guarani rekove rehegua ahecha ha añandu
rupi tekotevê ha iporâha jaikuaauka opárupi â tapicha rekove ha péicha avei ikatúta
jahupive yvate ñandemba’etee ikatuvéramo mbo’ehaokuéra rupive mitâha mitârusu
ñemoarandúpe.
Chéve ĝuarâ iporâ ko tembiapo péicha rupi ikatúta aikuaauka Mbya Guarani rekove
opa rupi oguerohory haĝua ko mba’e porâ, opavave kuatia moñe’êhára.
2- APAÑUÂI (PROBLEMA)
-

Mba’éichapa Mbya guarani rekove tava’ípe.

-

Mba’éicharupi ndojekuaái hekovekuéra opárupi.

-

Mba’éicha hekovekuéra yma ha ko’áĝa.

-

Moô pevépa ojeikuaa chupekuéra

3- HUPYTYRÂ(HIPÓTESIS)
Tojekuaa ha tojeguerohory Mbya Guaranikuéra rekove oîva “Y’AKARETAPE”.
4- JEHUPYTYVOIRÂ (OBJETIVOS)
4.1- JEHUPYTYVOIRÂ’ETÁVA (OBJETIVO GENERAL)
2

4.1.1- Ambyaty

ahechauka ha aguerohory Mbya Guaranikuéra rekove ha

hembiapokue.
4.2- JEHUPYTYVOIRÂITE. (OBJETIVOS ESPECIFICOS)
4.2.1- Añomongeta tapicha oikuaáva Mbya Guarani rekovéndive.
4.2.2- Ahai kuatiápe omombe’uháichachéve umi tapicha Mbya Guaranikué ra rekove.
4.2.3- Amosarambi ko tembiapo rehegua ikatu hárupi.
4.2.4- Aikuaaukave Mbya Guarani rekove che távape ha che retâpýre.
5- MOAMBUEHA (VARIABLES)
5.1- Heta tapicha oî oikuaáva Mbya Guaranikuéra rekove.
5.2- Oî heta tapicha nomomba’éiva Mbya Guaranikuérape.
5.3- Ñane retâme noñemomba’éi Mbyakuérape.
5.4- Ko’âga umi ipyahúva sa’ivéma oikuaa Mbyarekove.
6- TAPEREKOKUAATY (Metodología)
Ajapo haĝua ko tembiapo aipuru kuri ko’â aporeko: â
-

Aranduka ñemoñe’ê (investigación bibliografica)

Aporeko rupive aipyhykatu marangatu opáichagua.
-

Jesareko aporeko (técnica de observación)

3

Aipuru jeporavo ha ñemohenda hekopete.

-

Ñe’ê jovái (Entrevista).

Kóva ko aporeko aipuru ajapo haĝua porandu heta opavave oikuaávehaĝua...
Leer documento completo

Regístrate para leer el documento completo.

Estos documentos también te pueden resultar útiles

  • esayo
  • esayo
  • Esayos
  • Esay
  • esayo
  • esayo
  • esayos
  • esayo

Conviértase en miembro formal de Buenas Tareas

INSCRÍBETE - ES GRATIS