A Crise Do Antigo Réxime
1.- A crise do reinado de Carlos IV (1788-1808)
1.1- A monarquía de Carlos IV
Carlos IV separou do goberno aos ministros ilustrados e confioulle o poder a un mozo militar, Manuel Godoy. A elección amosaba a absoluta desconfianza do monarca nos círculos nobiliarios da corte e o desexo de atopar unha persoa de cuxa fidelidade puidese estar seguro.
A execución domonarca francés, Luís XVI, impulsou a Carlos IV a lle declarar a guerra a Francia, en coalición con outras monarquías absolutas. A derrota das tropas españolas foi inapelable e a paz de Basilea subordinou España aos intereses franceses. A partir dese momento a política española vacilou entre o temor a Francia e o intento de pactar con ela para evitar o enfrontamento co poderoso exército napoleónico. Asalianzas con Francia derivaron en conflito con Gran Bretaña. As hostilidades desenvolvéronse en dúas fases e a batalla de Trafalgar constituíu o feito máis relevante. A armada francoespañola foi destruída, o que supuxo a perda de case toda a flota de Carlos IV.
O desastre naval acentuou a crise da Facenda real, agravada pola redución dos ingresos. Godoy recorreu ao endebedamento e ao aumento dascontribucións e presentou reformas como a desamortización de terras eclesiásticas, co fin de conseguir recursos para o Estado. Foron medidas ineficaces que provocaron unha ampla oposición. A nobreza e a Igrexa amosáronse contrarias ás reformas de Godoy. O seu poder aumentou o rexeitamento do fillo do rei, Fernando, que temía verse desprazado por Godoy ante o seu pai.
Os impostos sobre ocampesiñado provocaban o descontento popular, que se vía incrementado polas epidemias, a fame e a escaseza, pola falta de articulación do mercado interior, que impedía abastecer os territorios necesitados. A incapacidade para resolver esta situación alimentou motíns e revoltas, que responsabilizaban a Godoy da grave situación de crise.
1.2- O motín de Aranjuez
A situación anterior deteriorouse máiscando Godoy asinou un tratado con Napoleón (Tratado de Fontainebleau), que autorizaba aos exércitos napoleónicos a entraren en España para atacar Portugal, aliada de Gran Bretaña. A cambio, pactaríase unha futura repartición de Portugal entre Francia e España. Os franceses atravesaron os Pirineos e a súa presenza foi aceptada polas autoridades borbónicas. As tropas situáronse en Barcelona, Vitoriae Madrid.
O 18 de marzo de 1808 estalou o motín de Aranjuez, onde se atopaban os reis, que aconsellados por Godoy se retiraron cara o sur. O motín perseguía a destitución de Godoy e a abdicación de Carlos IV no seu fillo Fernando,ao redor do cal se uniran os que querían acabar con Godoy.
Os amotinados conseguiron os seus obxectivos e fixeron unha crise profunda na monarquía española. Carlos IVescribiulle a Napoleón contándolle os acontecementos e pedíndolle a súa axuda para recuperar o trono que lle fora arrebatado polo seu propio fillo. O emperador decidiuse a invadir España, ocupar o trono e engadir o país ao Imperio.
1.3- A monarquía de Xosé Bonaparte.
Carlos IV e Fernando VII foros chamados por Napoleón a Baiona e os dous renunciaron aos cargos ante Napoleón. Lexitimado polasabdicacións, Napoleón nomeou ao seu irmán Xosé rei de España, aprobou unha Constitución que acabase co Antigo Réxime e o seu irmán pasou a chamarse Xosé I. O novo código de Baiona recoñecía a igualdade dos españois ante a lei, os impostos e o acceso aos cargos públicos.
Xosé I iniciou unha experiencia reformista, que pretendía a liquidación do Antigo Réxime e que se concretou na anulación doréxime señorial, na desamortización das terras da Igrexa e na desvinculación dos morgados e terras de mans mortas. Foi unha reforma que contou con escasos apoios e unha total incomprensión.
2.- A Guerra da Independencia (1808-1814)
2.1- A revolta popular e a formación de Xuntas
O 2 de maio de 1808, o resto da familia real preparábase para partir cara Baiona, onde se cría que Napoleón tiña...
Regístrate para leer el documento completo.