Etn China

HISTORIA:

Txinak azken urte hauetan izandako hazkunde ekonomikoan berebiziko garrantzia izan dute bertan ezarritako ETNak eta bertara zuzenduriko atzerriko kapitalak, hala ere, gobernuek azken mende honetan zehar jarraituriko polítika ekonomiko ezberdinak ere garrantzi handia izan dute Txinako ekonomiaren garapen eta hazkundean. Ez da ahaztu behar XX.mendearen erdialdean, Txinako HerriErrepublika aldarrikatu zenean, herrialdea erabat txirotuta eta ahulduta zegoela. Urte hauetan ezarri zen polítika ekonomikoa egungoaren oso ezberdina zen, Sobietarren eredu jarraituz, ekonomía planifikatu bat ezarri zuten, lurrak koletibizatu zituzten eta industria eta azpiegituretan inbertsio handiak egin ziren . Honek ekonomiaren sendotzea ekarri bazuen ere, hazkundea oraindik oso motela zen gainerakoherrialde industrializatuekin konparatuz. Garaiko buruzagia zen Mao Zedongek hazkundea bizkortzeko “Aurrerapauso handia” izeneko plana martxan jarri zuen, industria astuna garatzean oinarritzen zena. Hasieran nolabaiteko arrakasta izan zuen, produkzioak gora egin bai zuen industri eta nekazaritzan. Industriako produkzioa are gehiago handitzeko intentzio zutenez, jendea landa eremuetatikfabriketara mugitzen hasi. Honek sekulako hondamendia ekarri zuen, ezarritako produkzio espektatibak lortzeko nahikoa lehengai ez bai zeuden. Guzti honek, lehorteek eragindako uzta txarrekin batera, 20.000 milio pertsona baino gehiago hil zituen gosetea eragin zuen.

Hondamendi honen ostean polítika ekonomiko hauek pixkanaka aldatzen joan ziren, hala ere, 60 eta 70eko hamarkadetan ekonomía, egoerainternazionala eta gudu baten mehatxuagatik baldintzatu egon zen, beraz, lehenengo aldaketa garrantzitsuak ez ziren iritsi Mao Zedongen heriotzaren osterarte. 1978an Den Xiaoping izendatu zuten herrialdeko buruzagi eta honek irekieraren aldeko polítika ekonomikoa martxan jarri zituen, garai hontan hasi zen Txinako benetako hazkunde ekonomikoa. Gobernuak oraindik ere ekonomíaren planifikazioakontrolatzen zuen, baina erreforma ekonomikoa ugari egon ziren, zeinen bitartez kolektibizazioa deuseztatu zen. Nekazariak lurren jabe izateko aukera eskuratu zuten, euren produktuak beren kabuz saltzeko merkatuak ezarritako prezioen arabera, honek nekazal produktibitatea igo zuen. Hala ere, hazkunde ekonomikoan gehien eragin zuena enpresa pribatuen sorrera eta atzerriko kapitala erakartzeko aurreraeramandako neurriak izan ziren. Atzerriko kapitala erakartzea beharrezkotzat ikusi zuen gobernuak industri eta azpiegituren garapena finantzatu ahal izateko.

Hala ere, irekitze prozesu hau ez zen bat-batekoa izan, hasiera batean GEB (Gune Ekonomiko Bereziak) izeneko kostako lau gunetan bakarrik utzi zen atzerriko kapitala sartzen, hauetatik hiru Guandongen, Hong Kongetik hurbilen dagoen probintzia,eta beste bat Fujianen, Taiwanen parean dagoena. Gune hauetan jarduera ekonomiko ugari sortu ziren, hala ere, industria izan zen gehien garatu zen eta garrantzi gehien eskuratu zuena, lan eskuan intentsiboa zen industria hain zuzen, izan ere, Txinak oso lan esku ugari eta merkea zuen, ganierako herrialde industrializatuekin konparatuz. Ordurako Taiwan eta Hong Kongen industrializazioa oso garatutazegoen eta industri mota aurreratuago bat, kapitalean intentsiboa zena garatzen hari ziren, beraz lan eskuan intentsiboak ziren industri apalagoak, hala nola jantzigintza, Txinan errentagarritasun handiagoarekin ezartzeko aukera ikusi zuten.




Beraz lehenego GEBetan ekonomiaren hazkunde bizkorra eragin zuten industri gune garrantzitsuak garatu ziren, atzerriko inbertsioari esker hein handibatean. Produkzioaren-dibertsifikazioa eta esportazioak nola handitzen ziren ikusita Txinako gobernuak GEB berriak irekitzea erabaki zuen, denak kostaldean kokatuak, hauek esportaziora zuzenduta bait zeuden. Honek bestalde, Txinako kostaldearen eta barnealdearen artean jada zegoen diferentzia handitu zuen, barnealdeako probintziek ez zuten garapenik jasan, ez bait zen gune hauetara inbertsiorik...