Zlostavljanje dece

Zlostavljanje dece je društveni problem koji ne poznaje granice i koji se može sresti u svim zemljama, bez obzira na njihovu kulturu ili religiju. Najčešće je posledica nasilja u porodici, koje se u većini slučajeva krije da bi se izbegao skandal ili sramota. Spada u najteže oblike traumatskog iskustva iz detinjstva i utiče na to da dete odrasta sa strahovima, da se oseća nesposobnim da izvršavasvakodnevne zadatke, a uz to i beskorisnim, što uzrokuje trajne posledice po celokupan razvoj deteta.
Iako deluje jednostavno, veoma je komplikovano definisati šta sve spada pod pojam zlostavljanja dece. Ovaj koncept je u početku označavao fizičko zlostavljanje i radno ekspoatisanje dece, a prema savreminim definicijama se odnosi na sve njihove potrebe i prava. Ipak, da bi se definisalozlostavljanje, potrebno je uzeti u obzir različite kliničke, psihosocijalne i pravne aspekte koji uslovljavaju upotrebu različitih kriterijuma u određenju zlostavljanja dece. Tako se, na primer, prema "Priručniku iz pedijatrije" Silvera, Kempa i Brajana (1986), pod pojmom zlostavljanja i zanemarivanja dece, u širem smislu, može podrazumevati: fizičko zlostavljanje, nedovoljna i nekvalitetna ishranakoja dovodi do poremećaja razvoja, seksualna zloupotreba, psihičko zlostavljanje, neukazivanje neophodne medicinske nege i zlonamerno drogiranje i trovanje. Sve ošteprihvaćene definicije zlostavljanja i zanemarivanja dece u skladu su sa definicijama usvojenim na Konsultaciji o sprečavanju zloupotrebe dece u Svetskoj zdravstvenoj organizaciji u Ženevi, održanoj 1999. godine. Prema tim definicijama,zlostavljanje maloletnih lica obuhvata sve oblike fizičkog i emocionalnog zlostavljanja, seksualnu zloupotrebu, zanemarivanje ili nemaran postupak, kao i komercijalnu ili drugu eksploataciju.
Fizičko zlostavljanje je vrsta zlostavljanja koja obuhvata jednokratne ili stalno ponavljane akte zlostavljanja uz korišćenje neprimerene i preterane fizičke sile, tj. skup namernih nasilnih radnjiizvedenih od strane odraslih osoba (roditelja, staratelja, učitelja, itd.), koje dovode do stvarnog ili potencijalnog fizičkog povređivanja maloletnih lica. Ovde spadaju primeri fizičkog zlostavljanja kao što su: udaranje, šutiranje, grebanje, paljenje, trešenje, davljenje i slično, ali i namerno izazivanje simptoma bolesti kod dece. Ovde treba praviti razliku između stvarnog zlostavljanja inenamernih ozleda, tj. fizičkih znakova i simptoma koji mogu da ukazuju na namerno povređivanje, ali su u stvari posledica nekih organskih stanja od kojih dete pati.
Seksualno zlostavljanje je tema o kojoj se u savremenom društvu još uvek ne govori otvoreno, osim ukoliko se radi o stručnim licima koja se bave ovom problematikom. To je bilo koja vrsta seksualnog kontakta između deteta i odrasleosobe. Može imati formu dečje pornografije, seksualnog dodirivanja, masturbacije, izlaganja deteta pornografskim sadržajima, ali i primoravanje na učešće u seksualnim odnosima, bavljenje prostitucijom i slično. Seksualno zlostavljanje koje se događa između krvnih srodnika naziva se incestom. Ova vrsta zloupotrebe podrazumeva uključivanje maloletnih lica u seksualnu aktivnost koju ona ne shvataju upotpunosti, sa kojom nisu saglasna ili za koju nisu dorasla, pri čemu takva aktivnost ima za cilj da zadovolji potrebe osobe koja se, zbog svog uzrasta, nalazi u položaju koji joj daje odgovornost ili moć. To su obično naizgled normalni ljudi, koji su često veoma bliski sa roditeljima žrtve, a najčešći zlostavljač je muškarac (otac, očuh, rođak, porodični prijatelj). Ređe je to majka ili neka drugaženska osoba koju dete poznaje. Prema nekim istraživanjima, deca koja trpe seksualno zlostavljanje u proseku su stara jedanaest godina, a najmlađa zlostavljana deca nisu imala ni godinu dana.
Emocionalno zlostavljanje je oblik nasilja koji ima najviše uticaja na normalan psihički razvoj deteta i čije razmere nije moguće tačno proceniti, a ako je dugotrajno, ono može imati gore posledice od...