Drama s.xvi

DRAMAT W LITERATURZE HISZPANSKIEJ XVIwieku
Od czasu zakończenia Rekonkwisty na Półwyspie Iberyjskim przez Królów Katolickich, co zbiegło się z odkryciem Ameryki (1492), w Hiszpanii rozpoczął się okres wielkiego rozkwitu w dziedzinie literatury i teatru, co nadało Hiszpanii status „mocarstwa”
w dziedzinie sztuki. Okres ten trwał ponad sto lat i przeszedł do historii pod nazwą „Złotego Wieku” –El Siglo de Oro.
W tym samym czasie, wprowadzona nowość technologiczna – wynalazek Gutenberga okazał się bardzo praktyczny. Wcześniej książki najczęściej przepisywano ręcznie, a tylko nieliczne odbijano na zasadzie drzeworytów. Zarówno pierwszy, jak i drugi sposób były bardzo czasochłonne, dlatego powstawało niewiele książek, w dodatku bardzo kosztownych. Mogli je nabywać jedynie ludzie bogaci,klasztory i uniwersytety, toteż nowy wynalazek szybko zyskał szerokie zastosowanie. Pod koniec XV w. istniało już 250 drukarni w różnych krajach europejskich. Książki przestały być kosztownym unikatem. Pozwoliło to na szerokie rozpowszechnianie dzieł literackich, sztuki, myśli filozoficznej, politycznej oraz wiedzy
o historii.
W związku z tym, że Renesans przybył do Hiszpanii z pewnymopóźnieniem, w porównaniu z resztą Europy, nastąpiło szybkie wchłanianie renesansowych modeli literackich, zwłaszcza włoskich. Wpływ owych wzorów był szczególnie zauważalny w poezji, gdzie za panowania Karola I (1517/56) szczególną rolę odegrał Garcilaso de la Vega (1501-1536), w którego twórczości było widać wyraźny wpływ Petrarki. Garcilaso ugruntował wprowadzenie włoskich form poetyckich, zwłaszczatzw. sylabicznych parametrów toskańskich oraz sonetów, krótkiej formy lirycznej, charakteryzującej się przesadnym wręcz wyniesieniem ludzkiej miłości i natury. Oczywiście wciąż istnieli zwolennicy , ośmiosylabowego wersu, którzy starali się ośmieszać zwolenników stylu Petrarki.
Od panowania Filipa II (od 1556 do 1598), wyraźnie rozwinął siętzw. „okres patriotyczno narodowy”, charakteryzujący prace Fray Luis de León (1528-1591) , Fernando de Herrera (1534-1597), zaś z inspiracji religijnej, wynikającej z Rekonkwisty, powstały dzieła literackie o mistycznej i ascetycznej treści, którego głównymi przedstawicielami byli Fray Luis de Granada (1504-1588), i Sw.Teresa z Avilli (1515-1582). Ze zbiorow mysli i sentencji Sw.Teresy z Avilli:„Milosc prawdziwym meczenstwem”:
„Św. Chryzostom: Nie tylko jest zupełnym męczeństwem, gdy krew się przelewa, ale również męczeństwo polega na prawdziwym powstrzymywaniu się od grzechów i na spełnieniu i zachowaniu przykazań Bożych. Również męczennikiem czyni prawdziwa cierpliwość w przeciwnościach”
W dziedzinie prozy w XVI wieku nastąpił wielki rozwój prac historycznych, ze szczególnymnaciskiem na opis bitew związanych z Rekonkwistą, zwłaszcza kampanii pod Grenadą, jak również panowania Karola V i Korony Aragonii oraz historii podboju Indii. W trosce o rozwój i poprawność w używaniu języka kastylijskiego, wydano kilka dzieł dotyczących owego języka.
Wpływ Rekonkwisty, doprowadził do pojawienia się tematu Maurów w prozie,
np. "Historia Abencerraje" (1551) oraz powstania kronikiprzewlekłych wojen domowych w muzułmańskiej Grenadzie pisanych przez Ginés Pérez de Hita, koniec XVI wieku.
Jednakże, wielki rozkwit literatury hiszpańskiej w XVI wieku był reprezentowany przede wszystkim przez rozwój powieści, zwłaszcza nowych gatunków, wśród których wyróżniają się powieści o tematyce awanturniczej – łotrzykowskiej, który jest w dużej mierze literacką odpowiedzią na gatunekśredniowiecznej powieści rycerskiej.
Znakomitym przykładem jest arcydzieło XVI-wiecznej literatury hiszpańskiej, „Żywot Łazika z Tormesu" anonimowego autora, które zapoczątkowało cały gatunek powieści łotrzykowskiej (szelmowskiej czy pikaryjskiej), opiewającej przygody bohatera typu picaro (oznacza najczęściej młodego chłopca, zaradnego, sprytnego, mającego za nic prawo, normy i konwencje...