Iconografie

Pre-iconografische beschrijving
Voor de opdracht Christelijke Iconografie maak ik een iconologische beschrijving van afbeelding 27. Deze geïllustreerde pagina heeft een centraal venster met daaromheen neven scenes afgebeeld in medaillons. Onder het centrale venster is de volgende tekst weergegeven: “Deus on adiutorium meum intende. Domine, ad adiuvandum me festina.”[1]
Het centralevenster toont een voorstelling van een kruisiging met drie kruizen waaraan drie mannen hangen. Het middelste kruis is groter dan de andere twee en is meer naar de voorgrond geplaatst. De manfiguur aan het middelste kruis is vastgenageld. Bij de mannen aan de twee kruizen naast hem is dit niet zichtbaar. De gekruisigde is slechts gekleed in een lendendoek en draagt een nimbus rondom zijn hoofd. Rond hetgekruisigde lichaam zijn banderollen afgebeeld. Boven de man aan het linker kruis is een zwevende manfiguur afgebeeld, die zijn armen uitstrekt. Boven de man aan het rechter kruis is een zwart schepsel afgebeeld, die een miniatuur mensje met zich meedraagt.
Boven de gekruisigde figuur is een zwevende manfiguur met grijs haar en een baard afgebeeld, deze draagt ook een nimbus met daaromheenstralen. Hij kijkt neer op het tafereel onder hem en houd daarbij zijn handen in een open houding voor zich.
Onder de kruizen bevinden zich mensen. Links onder het centrale kruis is waarschijnlijk een groep soldaten afgebeeld waarvan alleen de helmen zichtbaar zijn. Voor deze groep soldaten staan vier personen met een nimbus rondom het hoofd. De vrouw met het blauwe gewaad vooraan lijkt tebezwijken en wordt opgevangen door de man in het bruine gewaad achter haar. Rechts onder het centrale kruis is ook een groep soldaten afgebeeld. Voor deze groep is een soldaat afgebeeld in een sierlijk blauwe uitrusting, dat afwijkt van de anderen. Bij deze groep soldaten rechts is een zwaard en een soort lans of speer te onderscheiden als attribuut. Onderaan het centrale kruis ligt een bot.De voorstelling is in een landschap geplaats met op de voorgrond een groene kleur, die over gaat in een bruine kleur op de achtergrond. De lucht gaat van licht naar donker en is bezaaid met sterren.
Bij het medaillon linksonder, zie ik twee gesticulerende mannen in gekleurde gewaden met tulband of ander hoofddeksel. Rechts naast de mannen is een banderol afgebeeld. In het medaillonlinksboven zie ik twee manfiguren die een derde figuur van zijn gewaad ontdoen. Het medaillon rechtsboven toont drie mannen. Links zijn twee van hen gesticulerend afgebeeld. Rechts lijkt de derde man het hout te bewerken van een groot kruis. Op de voorgrond van dit medaillon liggen een spade en een zeis. In het middelste medaillon rechts is een kruis afgebeeld waaraan een manfiguur wordt vastgenagelddoor vier andere personen met hamers in de hand. De man aan het kruis is slechts gekleed in een lendendoek en draagt een nimbus rondom het hoofd, net als de gekruisigde man op de voorstelling van het centrale venster. Het laatste medaillon rechts onder toont drie kuilen of graven in de grond waarin zich drie naakte personen bevinden. Deze personen richten hun blik en hun houding naar boven. Allemedaillons hebben een landschap als achtergrond.

Iconografische analyse
Voor de iconografische analyse van het centrale venster ben ik begonnen met de zoekterm kruisiging. In Iconclass Index zocht ik “cross” en werd ik verwezen naar “crucifixion”.[2] Bij de term “crucifixion” vond ik: “the crucifixion of Christ 73 D 5 – 73 D 6”.[3] Vervolgens ben ik in het zevende deel van Iconclass System gaanzoeken naar de code 73 D 5. Allereerst vond ik “73 D 5 – 73 D 6: the Crucifixion (Mt. 27:34-58; Mk. 15:23-45; Lk. 23:33-52; Jo. 19:18-38)”.[4] Daaronder vond ik 73 D 5 met de tekst “prelude to Christ’s death on the cross”. Daarna heb ik 73 D 5 opgezocht in Iconclass Bibliography, waar ik werd verwezen naar Schiller II 93.[5] In Schiller vond ik een paragraaf waarin wordt vertelt over de...